Voedingswaardetabel van kokosolie per 100 gram:
| Per 100 ml | Kokosolie | ADH* |
| kcal | 892 | 44% |
| Kj | 3665 | 44% |
| Water (g) | 0 | 0,00% |
| Eiwit (g) | 0 | 0,00% |
| Koolhydraten (g) | 0 | 0,00% |
| Suiker (g) | 0 | |
| Vet (g) | 99,1 | 141,57% |
| Verzadigd (g) | 82,4 | |
| E.O.V. (g) | 6,3 | |
| M.O.V. (g) | 1,7 | |
| Omega 6 (g) | 1,7 | |
| Omega 3 (g) | 0,02 | |
| Cholesterol (mg) | 0 | |
| Vezels (g) | 0 | 0,00% |
| A (mg) | 0 | 0,00% |
| B1 (mg) | 0 | 0,00% |
| B2 (mg) | 0 | 0,00% |
| B3 (mg) | 0 | 0,00% |
| B5 (mg) | 0 | 0,00% |
| B6 (mg) | 0 | 0,00% |
| B11 / Foliumzuur (ug) | 0 | 0,00% |
| B12 (ug) | 0 | 0,00% |
| C (mg) | 0 | 0,00% |
| D (ug) | 0 | 0,00% |
| E (mg) | 0,4 | 4,00% |
| Vitamine K (ug) | 0 | 0,00% |
| Natrium (mg) | 0 | 0,00% |
| Kalium (mg) | 0 | 0,00% |
| Calcium (mg) | 1 | 0,10% |
| Fosfor (mg) | 0 | 0,00% |
| IJzer (mg) | 0,1 | 1,25% |
| Jodium (ug) | 0 | 0,00% |
| Magnesium (mg) | 0 | 0,00% |
| Koper (mg) | 0 | 0,00% |
| Selenium (ug) | 0 | 0,00% |
| Zink (mg) | 0,02 | 0,13% |
Bron: Nevo, USDA, Pubmed, CNF
* Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid
Over kokosolie
Kokos was lang een vrij onbekend vet. Tegenwoordig staat het bij steeds meer mensen in het keukenkastje en wordt het zowel voor koude als warme toepassingen gebruikt. Daarnaast wordt kokosolie gebruikt als grondstof voor cosmetische producten en voedingsmiddelen.
Ook in de media staat kokosolie volop in de schijnwerpers, zowel positief (als superfood) als negatief. De boosdoener is de grote hoeveelheid verzadigd vet waaruit kokosolie bestaat: meer dan alle andere oliën en vetten.
In Nederland lijkt kokosolie meer op gestold vet dan op olie, omdat het pas smelt bij een temperatuur van boven de 24 tot 25 graden. In tropische gebieden, waar de kokosolie vandaan komt, is het altijd vloeibaar. Vandaar de naam ‘kokosolie’.
Herkomst
Kokosolie is een tropische olie en komt voornamelijk uit Indonesië. Drie keer per jaar worden de kokosnoten geoogst uit metershoge kokospalmen. De uiteindelijke olie ontstaat door het persen van kopra: het gedroogde vruchtvlees van de kokosnoot, die voor zo’n driekwart uit vet bestaat.
Verkrijgbaar
Kokosolie wordt verkocht in twee varianten: ‘extra vierge’ en ‘ontgeurd’. De extra vierge is de meest pure vorm en heeft een duidelijke kokossmaak. De ontgeurde variant kan op verschillende manieren zijn ontdaan van geur- en smaakstoffen. Met chemische middelen of met kokende waterdamp. Bij de biologische variant mag je ervan uitgaan dat er geen chemische middelen zijn gebruikt.
Je vindt kokosolie tegenwoordig in elke supermarkt en biologische winkels, maar ook in drogisterijen, toko’s en gezondheidswinkels.
Bewaren
Bewaar kokosolie op kamertemperatuur. Bij hogere temperaturen wordt het vet vloeibaar, je kunt het dan tijdelijk in de koelkast zetten.
Toepassing
Kokosolie heeft een hoog verbrandingspunt en is daarom geschikt voor bereidingen op hoge temperaturen. Denk aan bakken, grillen en frituren. De ontgeurde variant is vooral geschikt voor algemene bereidingen en de extra vierge voor bereidingen in tropische gerechten zoals curry’s en wokschotels. Je kunt het vet daarnaast op brood smeren of gebruiken in zoete baksels.
Wist je dat:
- Het ruimschoots aanwezige laurinezuur in kokosolie antibacteriële en schimmelwerende eigenschappen heeft?
- Je kokosolie niet alleen in de keuken kunt gebruiken, maar ook in de badkamer als bodylotion, aftersun of haarconditioner?
Wetenschappelijke informatie over kokosolie
Kokosolie is in de natuur één van de rijkste bronnen van verzadigd vet. Omdat te veel verzadigd vet cholesterolverhogend zou werken, vermijden sommige mensen kokosolie. Kokosolie zelf bevat geen cholesterol. De directe link tussen verzadigd vet en hart- en vaatziekten is volgens recent onderzoek niet aantoonbaar (1). Toch ging dit onderzoek uit van de aanname dat verzadigd vet het cholesterol zou laten stijgen en dus een risicofactor is voor hart- en vaatziekte (5). Wetenschappers zijn het onderling trouwens ook niet eens over de directe link tussen hogere cholesterolwaarden en het ontstaan van hart- en vaatziektes (6, 7). Recente onderzoeken vermoeden dat die link zwak is, maar dat er wel een sterk verband is met ontstekingen (8, 9). Statines werken vermoedelijk dan ook doordat ze ontstekingsremmend werken (10).
Kokosolie bestaat voor een groot deel uit laurinezuur dat de cholesterolwaarden kan verhogen, maar ook het ‘goede’ HDL-cholesterol (2, 3). Het totale cholesterolgehalte, de HDL-ratio, blijft ongewijzigd (4).
Ontstekingsfactoren kan je met tal van voedings- een leefstijlinterventies verlagen. De Tokelauanen halen meer dan 60% van hun calorieën uit kokosnoten, waarmee zij de grootste verbruikers van verzadigd vet ter wereld zijn. Deze mensen genieten een uitmuntende gezondheid, zonder enige aanwijzing voor hartziektes (11).
Consumptie van kokosolie lijkt ook voor westerlingen veilig, wanneer de inname niet wordt overdreven. Kokosolie heeft vele bewezen gezondheidsvoordelen. De middellange-keten triglyceriden in kokosolie blijken het energieverbruik in 24 uur met 5% te verhogen, wat op de lange duur zou kunnen leiden tot een aanzienlijk gewichtsverlies (12, 13).
Het laurinezuur in kokosolie kan bacteriën, virussen en schimmels doden, waardoor lokale infecties kunnen worden voorkomen (14). Kokosolie kan zelfs candida bestrijden (15). Ook kan het de eetlust remmen, wat kan helpen als je wilt afvallen (16).
De vetzuren in kokosolie kunnen in ketonen worden omgezet, wat kan zorgen voor minder epileptische aanvallen (17). Daarnaast kunnen deze vetzuren de hersenfunctie bij patiënten met Alzheimer verbeteren. Uit onderzoek blijkt namelijk dat de vetzuren in kokosolie de niveaus van ketonlichamen in het bloed kunnen verhogen, waardoor de hersencellen over meer energie kunnen beschikken en de symptomen van Alzheimer worden verlicht (18).
Kokosolie kan je ook uitwendig gebruiken: het blijkt effectief te zijn als vochtinbrenger voor de huid (19) en kan het haar beschermen (20). Het kan ook als mild zonnebrandmiddel worden gebruikt (21) en als mondwater. Door te spoelen met kokosolie (oilpulling) kan de orale hygiëne sterk verbeteren (22). Verder kan het uitwendig ingezet worden tegen acne (23).
Kokosolie is een verzadigd vet en daarmee ideaal om in te bakken. Het kan vaak ook boter vervangen. Het laat het cholesterolgehalte minder stijgen dan roomboter. Vele goedkope kokosoliën worden gehydrogeneerd om de houdbaarheid te verlengen. Bij het hydrogeneren kunnen ongezonde transvetten ontstaan. Daarom kan je beter kiezen voor extra vierge kokosolie, mét geur, van biologische afkomst.
Zie voor meer informatie over voedingsmiddelen ook het boek:
(1) Siri-Tarino PW, Sun Q, Hu FB, Krauss RM. Meta-analysis of prospective cohort studies evaluating the association of saturated fat with cardiovascular disease. The American journal of clinical nutrition. 2010; 91(3):535-46.
(2) Mensink RP, Zock PL, Kester AD, Katan MB. Effects of dietary fatty acids and carbohydrates on the ratio of serum total to HDL cholesterol and on serum lipids and apolipoproteins: a meta-analysis of 60 controlled trials. The American journal of clinical nutrition. 2003; 77(5):1146-55.
(3) Cardoso Da, Moreira As, de Oliveira gm, raggio luiz r, rosa g. A coconut extra virgin oil-rich diet increases hdl cholesterol and decreases waist circumference and body mass in coronary artery disease patients. Nutricion hospitalaria. 2015; 32(5):2144-52.
(4) Feranil AB, Duazo PL, Kuzawa CW, Adair LS. Coconut oil is associated with a beneficial lipid profile in pre-menopausal women in the Philippines. Asia Pacific journal of clinical nutrition. 2011; 20(2):190-5.
(5) Eyres L, Eyres MF, Chisholm A, Brown RC. Coconut oil consumption and cardiovascular risk factors in humans. Nutrition Reviews. 2016;74(4):267-280.
(6) de Souza RJ, Mente A, Maroleanu A et al. Intake of saturated and trans unsaturated fatty acids and risk of all cause mortality, cardiovascular disease, and type 2 diabetes: systematic review and meta-analysis of observational studies. 2015;
(7) Ramsden CE, Zamora D, Majchrzak-Hong S et al. Re-evaluation of the traditional diet-heart hypothesis: analysis of recovered data from Minnesota Coronary Experiment (1968-73). BMJ. 2016;
(8) Ridker PM, Rifai N, Rose L, Buring JE, Cook NR. Comparison of C-Reactive Protein and Low-Density Lipoprotein Cholesterol Levels in the Prediction of First Cardiovascular Events. N Engl J Med. 2002; 347(20):1557-1565.
(9) DECATERINA R. n-3 Fatty acids and the inflammatory response? Biological background. European Heart Journal Supplements. 2001; 3:D42-D49.
(10) Bu DX, Griffin G, Lichtman AH. Mechanisms for the anti-inflammatory effects of statins. Current opinion in lipidology. 2011; 22(3):165-70.
(11) Prior IA, Davidson F, Salmond CE, Czochanska Z. Cholesterol, coconuts, and diet on Polynesian atolls: a natural experiment: the Pukapuka and Tokelau island studies. The American journal of clinical nutrition. 1981; 34(8):1552-61.
(12) Dulloo AG, Fathi M, Mensi N, Girardier L. Twenty-four-hour energy expenditure and urinary catecholamines of humans consuming low-to-moderate amounts of medium-chain triglycerides: a dose-response study in a human respiratory chamber. European journal of clinical nutrition. 1996; 50(3):152-8.
(13) Seaton TB, Welle SL, Warenko MK, Campbell RG. Thermic effect of medium-chain and long-chain triglycerides in man. The American journal of clinical nutrition. 1986; 44(5):630-4.
(14) Kabara JJ, Swieczkowski DM, Conley AJ, Truant JP. Fatty Acids and Derivatives as Antimicrobial Agents. Antimicrobial Agents and Chemotherapy. 1972;2(1):23-28.
(15) Ogbolu DO, Oni AA, Daini OA, Oloko AP. In vitro antimicrobial properties of coconut oil on Candida species in Ibadan, Nigeria. Journal of medicinal food. 2007; 10(2):384-7.
(16) Stubbs RJ, Harbron CG. Covert manipulation of the ratio of medium- to long-chain triglycerides in isoenergetically dense diets: effect on food intake in ad libitum feeding men. International journal of obesity and related metabolic disorders : journal of the International Association for the Study of Obesity. 1996; 20(5):435-44.
(17) Neal EG, Chaffe H, Schwartz RH et al. The ketogenic diet for the treatment of childhood epilepsy: a randomised controlled trial. The Lancet Neurology. 2008; 7(6):500-506.
(18) Henderson ST. Ketone bodies as a therapeutic for Alzheimer’s disease. Neurotherapeutics. 2008; 5(3):470-480.
(19) Agero AL, Verallo-Rowell VM. A randomized double-blind controlled trial comparing extra virgin coconut oil with mineral oil as a moisturizer for mild to moderate xerosis. Dermatitis : contact, atopic, occupational, drug. 2004; 15(3):109-16.
(20) Rele AS, Mohile RB. Effect of mineral oil, sunflower oil, and coconut oil on prevention of hair damage. Journal of cosmetic science. 2003; 54(2):175-92.
(21) Korać RR, Khambholja KM. Potential of herbs in skin protection from ultraviolet radiation. Pharmacognosy reviews. 2011; 5(10):164-73.
(22) Shanbhag VKL. Oil pulling for maintaining oral hygiene – A review. Journal of Traditional and Complementary Medicine. 2017;7(1):106-109. doi:10.1016/j.jtcme.2016.05.004.
(23) Yang D, Pornpattananangkul D, Nakatsuji T. The antimicrobial activity of liposomal lauric acids against Propionibacterium acnes. Biomaterials. 2009; 30(30):6035-40.
