Naar schatting heeft alcohol vorig jaar wereldwijd meer dan 740.000 kankergevallen veroorzaakt. Deskundigen willen dat er meer wordt gedaan om dit verband onder de aandacht te brengen. Veel mensen weten niet dat alcohol, zelfs al bij kleine hoeveelheden, kankerverwekkend kan zijn.
Een nieuwe studie toont aan hoe groot het risico van drinken kan zijn. Ten minste 4% van de nieuw gediagnosticeerde gevallen van slokdarm-, mond-, strottenhoofd-, colon-, rectum-, lever- en borstkanker in de wereld in 2020, of 741.300 mensen, kunnen toegeschreven worden aan het drinken van alcohol, volgens een studie in de uitgave van 13 juli van Lancet Oncology. Driekwart van de alcoholgerelateerde kankers komt voor rekening van mannen. Van de 172.600 gevallen van alcoholgerelateerde kanker die bij vrouwen werden vastgesteld, betrof de grote meerderheid, 98.300 gevallen, borstkanker.
Harriet Rumgay, van het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek in Frankrijk, en een co-auteur van de studie, zei dat alcohol wereldwijd een aanzienlijke hoeveelheid kanker veroorzaakt, en dat dit zelfs blijkt bij een lager drinkniveau.
“De invloed van alcohol op kanker is vaak onbekend of wordt over het hoofd gezien, dus we moeten het publiek meer bewust maken van het verband tussen alcohol en kanker, en beleid voeren om de totale alcoholconsumptie te verminderen om de last van kankers en andere ziekten die kunnen worden toegeschreven aan alcohol te voorkomen,” zei Rumgay.
In The Lancet Oncology beschrijft het team hoe zij hun berekeningen hebben gemaakt met gebruikmaking van bestaande ramingen van alcoholconsumptie voor 2010, gebaseerd op cijfers met inbegrip van belasting- en verkoopgegevens, alsmede andere gegevens zoals risicoschattingen voor kankers waarvan bekend is dat zij in verband staan met alcohol.
“Er is een vertraging tussen alcoholconsumptie en mogelijke ontwikkeling van kanker, dus is het nodig om rekening te houden met een latentieperiode tussen het jaar van de gegevens over blootstelling aan alcohol en het jaar van de kankerdiagnose,” zei Rumgay.
Uit de resultaten bleek dat alcoholgebruik in 2020 naar schatting 568.700 kankergevallen bij mannen en 172.600 kankergevallen bij vrouwen zou veroorzaken, waarbij het in de meeste gevallen zou gaan om kanker van de slokdarm, de lever en de borst. Wanneer echter wordt gekeken naar de oorzaken van elk kankertype afzonderlijk, is het percentage gevallen dat geacht wordt te zijn veroorzaakt door alcohol het hoogst voor kankers van de slokdarm, de keelholte, de lip en de mondholte.
Hoewel de meeste door alcohol veroorzaakte kankergevallen in verband werden gebracht met zwaar of “riskant” drinken, werd geschat dat zelfs matig of laag alcoholgebruik gevallen van kanker had veroorzaakt. Uit de gegevens bleek dat het drinken van maximaal 10 gram alcohol per dag – wat overeenkomt met een halve pint of een klein glas wijn – in 2020 wereldwijd tussen 35.400 en 145.800 gevallen zou hebben veroorzaakt.
De bevindingen verschilden per regio. Het aandeel van de kankergevallen dat naar schatting door alcohol werd veroorzaakt, was het laagst in Noord-Afrika en West-Azië, maar het hoogst in Oost-Azië en Centraal- en Oost-Europa. Er was enige variatie tussen mannen en vrouwen. In Engeland hield naar schatting 4% van de kankergevallen in 2020, ongeveer 16.800 gevallen, verband met alcoholgebruik.
Rumgay zei: “Het zou zeer interessant zijn om een schatting te maken van het aantal sterfgevallen door kanker als gevolg van alcohol, wat een vervolgstap is op de analyse die we hier hebben gedaan.”
Zij stelden vast dat hoe meer alcohol mensen drinken, hoe groter hun risico op een alcoholgerelateerde kanker. Het drinken van minstens twee en zelfs meer dan zes drinks per dag, gedefinieerd als riskant tot zwaar drinken, vormde het grootste risico op een toekomstige kanker. Zelfs matig drinken, twee of minder alcoholische dranken per dag, was volgens de studie goed voor naar schatting 14%, of 103.000 gevallen, van kanker ten gevolge van alcoholgebruik.
De onderzoekers zeggen dat de aantallen alcoholgerelateerde kankers waarschijnlijk nog hoger liggen dan deze schattingen. “Dat komt omdat we voormalige drinkers niet hebben opgenomen in onze hoofdanalyse, ook al hebben zij mogelijk een verhoogd risico op kanker,” zegt Rumgay. In plaats daarvan keken ze naar landelijke schattingen van huidige drinkers. Zij keken ook alleen naar kankers waarvan wetenschappelijk is aangetoond dat de risicofactor toeneemt met alcoholgebruik. Kankers waarvan de ontwikkeling wijst op een verband met alcohol, zoals pancreas- en maagkanker, werden buiten beschouwing gelaten.
In Nederland helpt Jacqueline van Lieshout via haar platform Ontwijnen mensen van de alcohol af. Zij wijst mensen al jaren op de gevaren van alcohol en benoemt de vele langetermijnvoordelen die geheelonthouding biedt. Zij kwam op dit pad doordat zij zelf haar alcoholverslaving overwon en kennismaakte met de vele voordelen van het niet-drinken.
Bronnen: The Guardian, NPR.
Originele studie: Rumgay H, Shield K, Charvat H, Ferrari P, Sornpaisarn B, Obot I, e.a. Global burden of cancer in 2020 attributable to alcohol consumption: a population-based study. The Lancet Oncology. 1 augustus 2021;22(8):1071–80.
