6 bijwerkingen van te veel vitamine D

Vitamine D is extreem belangrijk voor een goede gezondheid. Het werkt in je lichaam als een hormoon dat je cellen gezond houdt en op de juiste wijze laat functioneren. Veel mensen krijgen onvoldoende vitamine D binnen, waardoor vaak supplementen worden gebruikt. Hoewel het weinig voorkomt is echter ook mogelijk dat vitamine D zich in je lichaam opstapelt tot schadelijke hoeveelheden. Dit artikel gaat in op de zes mogelijke bijwerkingen van te veel vitamine D in je lichaam.

Een tekort en teveel
Vitamine D is betrokken bij de calciumopname, het immuunsysteem en de bescherming van de botten, spieren en hartgezondheid. Het komt van nature voor in voeding en kan in het lichaam worden aangemaakt wanneer je huid wordt blootgesteld aan zonlicht. Behalve vette vis zijn er echter weinig voedingsmiddelen die rijk zijn aan vitamine D. Daarbij zien de meeste mensen te weinig zonlicht om voldoende vitamine D aan te maken. Daarom komt een tekort eraan veel voor. Geschat wordt zelfs dat ongeveer 1 miljard mensen wereldwijd niet genoeg van deze vitamine binnen krijgen (1). Er zijn veel supplementen en zowel vitamine D2 als D3 kunnen in de vorm van een supplement worden genomen. Vitamine D3 wordt aangemaakt door de blootstelling aan zonlicht en komt voor in dierlijke producten, terwijl vitamine D2 in plantaardige voeding zit. Vitamine D3 kan de bloedwaarden aanzienlijk meer verhogen dan D2. Studies hebben aangetoond dat iedere 100 IE vitamine D3 per dag je waarden in je bloed gemiddeld met 2.5 nmol/l verhoogt (2, 3). Het nemen van extreem hoge doses voor langere periodes kan leiden tot een overschot in je lichaam. Een vitamine D vergiftiging ontstaat wanneer de bloedwaarden boven de 375 nmol/l uitstijgen. Omdat de vitamine is opgeslagen in het lichaamsvet en langzaam vrijkomt in het bloed kan de vergiftiging enkele maanden aanhouden nadat je stopt met de supplementen (4). Weet echter dat een vergiftiging zeldzaam is en bijna alleen voorkomt bij mensen die langdurig hooggedoseerde supplementen nemen zonder het bloed te controleren. Het is ook mogelijk dat je per ongeluk te veel vitamine D binnenkrijgt doordat supplementen meer vitamine D bevatten dan vermeld op de verpakking. Het is daarentegen niet mogelijk om een teveel op te lopen door alleen voeding en blootstelling aan zonlicht. Hieronder volgen de zes voorname bijwerkingen van te veel vitamine D.

1. Verhoogde bloedwaarden
Het hebben van de juiste vitamine D waarden in je bloed kan je weerstand versterken en je beschermen tegen ziektes zoals osteoporose en kanker (5). Er bestaat echter geen universele overeenkomst wat betreft de optimale hoeveelheid. Hoewel een waarde van 75 nmol/l meestal als voldoende wordt beschouwd, adviseert de Vitamin D Council waarden van 100-200 nmol/l en stelt dat alles boven de 250 nmol/l schadelijk kan zijn (6, 7). Ondanks het feit dat meer mensen tegenwoordig vitamine D supplementen nemen, komt het zelden voor dat iemand te veel ervan in het bloed heeft. Bij een recente studie werd gekeken naar data van meer dan 20,000 mensen gedurende tien jaar. Hierbij werd ondervonden dat slechts 37 mensen waarden van boven de 250 nmol/l hadden. Slechts één persoon had een echte vergiftiging, met waarden van 899 nmol/l (8). Bij een recente case studie had een vrouw waarden van 1171 nmol/l na het nemen van een supplement met 186,900 IE vitamine D per dag gedurende twee maanden (9). Dit is maar liefst 47 keer meer dan de aanbevolen veilige hoeveelheid van 4000 IE per dag. De vrouw werd naar het ziekenhuis gebracht nadat symptomen van vermoeidheid, geheugenproblemen, misselijkheid, overgeven, verwarde spraak en andere symptomen optraden (9). Hoewel alleen extreem hoge doses zo snel tot een vergiftiging kunnen leiden, adviseren zelfs voorstanders van deze supplementen een maximum van 10,000 IE per dag (3).

Kortom: Vitamine D waarden hoger dan 250 nmol/l kunnen schadelijk zijn. Symptomen van vergiftiging zijn geconstateerd met extreem hoge bloedwaarden als resultaat van een overdosering.

2. Verhoogde calciumwaarden
Vitamine D helpt het lichaam calcium op te nemen uit voeding. Dit is zelfs een van de belangrijkste functies. Als je echter te veel vitamine D binnenkrijgt kunnen de calciumwaarden in het bloed een punt bereiken dat niet alleen onprettig is, maar ook gevaarlijk. Symptomen van hypercalciëmie, ofwel hoge calciumwaarden bestaan uit:

  • Spijsverteringsproblemen, zoals overgeven, misselijkheid en buikpijn.
  • Vermoeidheid, duizeligheid en verwardheid.
  • Overmatige dorst.
  • Veelvuldig aandrang om te urineren.

Normale calciumwaarden in het bloed zijn 2.1-2.5 mmol/l. Bij een studie werd een man met dementie herhaaldelijk opgenomen in het ziekenhuis met symptomen gerelateerd aan hoge calciumwaarden (10). Bij een ander onderzoek namen twee mannen onjuist gelabelde vitamine D supplementen, wat leidde tot calciumwaarden van 3.3-3.7 mmol/l. Het duurde zelfs een jaar voordat de waarden weer normaal werden nadat zij stopten met de supplementen (11).

Kortom: Te veel vitamine D kan leiden tot een overmatige opname van calcium, wat verschillende gevaarlijke symptomen met zich meebrengt.

3. Misselijkheid, overgeven en een slechte eetlust
Veel bijwerkingen van te veel vitamine D hebben te maken met overmatige calciumopname in het bloed. Deze kunnen bestaan uit misselijkheid, overgeven en een slechte eetlust. Deze symptomen doen zich echter niet voor bij iedereen met verhoogde calciumwaarden. Een studie volgde tien mensen met lage vitamine D waarden die hoge calciumwaarden kregen door hooggedoseerde vitamine D supplementen. Vier mensen hadden last van misselijkheid en overgeven en drie verloren hun eetlust (12). In andere onderzoeken zijn gelijksoortige reacties op een vitamine D overdosis geconstateerd. Een vrouw werd misselijk en viel af na het nemen van supplementen van haar natuurgeneeskundige die 78 keer meer vitamine D bevatten dan vermeld op het label (13, 14). Deze symptomen traden op door een extreem hoge dosering vitamine D3, wat leidde tot calciumwaarden hoger dan 3.0 mmol/l.

Kortom:  Een behandeling met hooggedoseerde vitamine D kan bij sommigen zorgen voor misselijkheid, overgeven en gebrek aan eetlust door hoge calciumwaarden in het bloed.

4. Buikpijn, obstipatie of diarree
Buikpijn, obstipatie en diarree zijn bekende spijsverteringsproblemen die vaak zijn gerelateerd aan voedselintoleranties of het prikkelbare darm syndroom. Ze kunnen echter ook een signaal zijn van verhoogde calciumwaarden veroorzaakt door een vitamine D vergiftiging (15). Deze symptomen kunnen zich voordoen bij mensen die hoge doses vitamine D krijgen om een tekort aan vitamine D te behandelen. De reactie hierop kan per persoon verschillen, ondanks dat de bloedwaarden even hoog zijn. Bij een case studie kreeg een jongen buikpijn en obstipatie na het nemen van onjuist gelabelde vitamine D supplementen. Zijn broer had ook verhoogde bloedwaarden, maar geen andere symptomen (16). Bij een ander onderzoek kreeg een kind van achttien maanden oud 50,000 IE vitamine D3 gedurende drie maanden en kreeg diarree, buikpijn en andere symptomen. Deze symptomen verdwenen nadat het kind geen supplementen meer kreeg (17).

Kortom: Buikpijn, obstipatie of diarree kunnen een gevolg zijn van een overdosis vitamine D, wat zorgt voor verhoogde calciumwaarden in het bloed.

5. Botverlies
Omdat vitamine D een belangrijke rol speelt in de calciumopname en botstofwisseling is het cruciaal voor sterke botten. Te veel vitamine D kan echter ook schadelijk zijn voor de botten. Hoewel symptomen van te veel vitamine D vaak veroorzaakt zijn door hoge calciumwaarden in het bloed stellen sommige onderzoekers dat te veel vitamine D zorgt voor een verminderde werking van vitamine K2 (18, 19). Vermijd te veel vitamine D om jezelf tegen botverlies te beschermen en neem een vitamine K2 supplement. Je kunt ook voeding rijk aan vitamine K2 eten, zoals grasgevoerde zuivel en vlees.

Kortom: Hoewel vitamine D nodig is voor de calciumopname kan een teveel eraan botverlies veroorzaken en de vitamine K2 in de weg te zitten.

6. Nierfalen
Te veel vitamine D kan zorgen voor nierschade. Bij een case studie was een man in het ziekenhuis opgenomen. Hij had verhoogde calciumwaarden in het bloed en andere symptomen nadat hij vitamine D injecties kreeg op voorschrift van zijn dokter (20). Bij de meeste studies was sprake van matig tot ernstige nierschade bij mensen met een vitamine D vergiftiging (9, 12, 13, 14, 16, 17, 21). Bij een studie van 62 mensen die extreem hoge doses vitamine D injecties kregen hadden alle deelnemers nierschade opgelopen, of ze nu gezonde nieren of een nieraandoening hadden (21). Nierschade wordt behandeld met orale of intraveneuze hydratatie en medicatie.

Kortom: Te veel vitamine D kan leiden tot nierschade bij mensen met gezonde nieren en mensen met een bestaande nieraandoening.

Tot slot
Vitamine D is extreem belangrijk voor een goede gezondheid in het algemeen. Zelfs als je een gezond voedingspatroon volgt kun je supplementen nodig hebben om goede bloedwaarden te krijgen. Het is echter ook mogelijk om te veel van het goede binnen te krijgen. Vermijd een overdosis vitamine D. Over het algemeen wordt dagelijks 4000 IE of minder beschouwd als een veilige hoeveelheid, zolang je bloedwaarden in de gaten worden gehouden. Koop daarbij supplementen van een betrouwbare producent om het risico te beperken op een overdosis door een onjuist etiket. Als je vitamine D hebt genomen en (een van) de bovenstaande symptomen ervaart, raadpleeg dan zo snel mogelijk een gezondheidsdeskundige (met toestemming vertaald).

Heb jij een vitamine D tekort (10 vragen)?

Kom je energie tekort en ben je vaak moe?

Eet je vegetarisch, veganistisch of vetarm?

Ben je vaak verkouden?

Voel je je vaak neerslachtig?

Heb je wel een kramp of pijn aan spieren en gewrichten?

Draag je een boerka, heb je een donkere huidkleur of kom je gewoon niet graag buiten?

Ben je wel eens lusteloos of angstig?

Heb je last van bloedend tandvlees?

Ben je zwanger of ouder dan 65?

Eet je eenzijdig of drink je alcohol?

Wil je onze wekelijkse nieuwsbrief ontvangen met gratis tips over voeding en gezondheid?

Klaar!

« Vorige Volgende »

Help anderen gezonder te worden en deel dit artikel:

Download nu tijdelijk gratis ons E-book Afvallen

Gelukt! Ga naar je inbox om het E-book te bekijken.