Anijs, ook wel anijszaad of Pimpinella anisum genoemd, is een plant die uit dezelfde familie komt als wortelen, selderij en peterselie. Hij kan 1 meter hoog worden en produceert bloemen en een klein wit vruchtje dat anijszaad wordt genoemd. Anijs heeft een uitgesproken, zoethoutachtige smaak en wordt vaak gebruikt om smaak te geven aan desserts en dranken. Het staat ook bekend om zijn krachtige gezondheidsbevorderende eigenschappen en werkt als een natuurlijke remedie tegen een grote verscheidenheid van kwalen. Hier zijn 7 voordelen en toepassingen van anijszaad, ondersteund door de wetenschap.
1. Rijk aan voedingsstoffen
Hoewel anijszaad in relatief kleine hoeveelheden wordt gebruikt, bevat het een goede hoeveelheid van verschillende belangrijke micronutriënten in elke portie. Met name anijszaad is rijk aan ijzer, dat van vitaal belang is voor de aanmaak van gezonde bloedcellen in je lichaam (1). Het bevat ook een kleine hoeveelheid mangaan, een belangrijk mineraal dat als antioxidant fungeert en noodzakelijk is voor de stofwisseling en de ontwikkeling (2).
Een eetlepel (7 gram) anijszaad levert ongeveer (3):
- Calorieën: 23
- Eiwit: 1 gram
- Vet: 1 gram
- Koolhydraten: 3 gram
- Vezels: 1 gram
- IJzer: 13% van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH)
- Mangaan: 7% van de ADH
- Calcium: 4% van de ADH
- Magnesium: 3% van de ADH
- Fosfor: 3% van de ADH
- Kalium: 3% van de ADH
- Koper: 3% van de ADH
Bedenk echter dat in de meeste recepten waarschijnlijk minder dan een eetlepel nodig is.
Kortom: Anijszaad is caloriearm, maar bevat een goede hoeveelheid van verschillende belangrijke mineralen, waaronder ijzer, mangaan en calcium.
2. Kan de symptomen van depressie verminderen
Depressie is een veel voorkomende en slopende aandoening, die wereldwijd tot 25% van de vrouwen en 12% van de mannen treft (4). Interessant is dat uit onderzoek is gebleken dat anijszaad kan helpen bij de behandeling van depressies. Eén studie toonde aan dat anijszaadextract krachtige antidepressieve eigenschappen vertoonde bij muizen en even effectief was als een veelgebruikt receptgeneesmiddel voor de behandeling van depressie (5). In een ander onderzoek bij 107 mensen was het driemaal daags innemen van 3 gram anijszaadpoeder bovendien effectief bij het verminderen van symptomen van postnatale depressie (6). In een ander, vier weken durend onderzoek bij 120 mensen, verminderde het driemaal daags innemen van een capsule met 200 mg anijsolie de symptomen van een milde tot matige depressie aanzienlijk, vergeleken met een controlegroep (7).
Kortom: Menselijke en dierlijke studies tonen aan dat anijszaad de symptomen van depressie kan helpen verminderen en even effectief kan zijn als sommige soorten antidepressiva.
3. Kan beschermen tegen maagzweren
Maagzweren zijn pijnlijke zweren die zich vormen in het maagslijmvlies en symptomen veroorzaken als indigestie, misselijkheid en een branderig gevoel op de borst. Hoewel de traditionele behandeling meestal bestaat uit het gebruik van medicijnen om de productie van maagzuur te verminderen, suggereert voorlopig onderzoek dat anijszaad maagzweren zou kunnen helpen voorkomen en daardoor klachten kan verminderen. In een dierstudie werd bijvoorbeeld vastgesteld dat anijs de maagzuurafscheiding vermindert, waardoor de vorming van maagzweren wordt tegengegaan en cellen worden beschermd tegen beschadiging (8). Onderzoek naar de effecten van anijszaad op maagzweren is echter nog zeer beperkt. Aanvullende studies zijn nodig om te begrijpen hoe het de vorming van zweren en de symptomen bij mensen kan beïnvloeden.
Kortom: Hoewel het onderzoek zeer beperkt is, verminderde anijszaad in één dierstudie de maagzuur-afgifte en beschermde het tegen maagzweervorming.
4. Voorkomt de groei van schimmels en bacteriën
Reageerbuisstudies tonen aan dat anijszaad en de bestanddelen daarvan krachtige antimicrobiële eigenschappen bezitten die infecties voorkomen en de groei van schimmels en bacteriën blokkeren. In een reageerbuisstudie werd aangetoond dat anijszaad en essentiële olie van anijs bijzonder doeltreffend waren tegen bepaalde stammen van schimmels, waaronder gisten en dermatofyten, een soort schimmel die huidziekten kan veroorzaken (9). Anethol, het actieve ingrediënt in anijszaad, remt ook de groei van bacteriën. In een reageerbuisstudie blokkeerde anethol de groei van een specifieke bacteriestam die cholera veroorzaakt, een infectie die wordt gekenmerkt door ernstige diarree en uitdroging (10). Er is echter verder onderzoek nodig om na te gaan hoe anijszaad de groei van schimmels en bacteriën bij de mens kan beïnvloeden.
Kortom: Uit reageerbuisonderzoek blijkt dat anijszaad en de bestanddelen daarvan de groei van bepaalde stammen schimmels en bacteriën kunnen verminderen.
5. Kan helpen bij het verlichten van overgangsklachten
De menopauze is de natuurlijke afname van de voortplantingshormonen bij vrouwen tijdens het ouder worden, wat leidt tot symptomen als opvliegers, vermoeidheid en een droge huid. Anijszaad zou de effecten van oestrogeen in het lichaam nabootsen, waardoor het de symptomen van de menopauze zou kunnen verminderen (11). In een vier weken durend onderzoek namen 72 vrouwen met opvliegers driemaal daags ofwel een placebo ofwel een capsule met 330 mg anijszaad in. Bij de vrouwen die anijs innamen, verminderde de ernst en de frequentie van de opvliegers met bijna 75% (12). Sommige van de bestanddelen in anijszaad kunnen ook helpen botverlies te voorkomen, een van de kenmerkende symptomen van de menopauze die optreedt als gevolg van een dalend oestrogeenniveau in het lichaam (13). Uit een studie bleek dat een essentiële olie die voor 81% uit anethol, het actieve bestanddeel van anijs, bestond, hielp botverlies te voorkomen en bescherming bood tegen osteoporose bij ratten (14). Ondanks deze veelbelovende resultaten is meer onderzoek nodig om te bepalen hoe anijszaad zelf de symptomen van de menopauze bij vrouwen kan beïnvloeden.
Kortom: Anijszaad en zijn bestanddelen kunnen opvliegers verminderen en botverlies voorkomen, maar meer onderzoek is nodig.
6. Kan de bloedsuikerspiegel in balans brengen
Uit onderzoek blijkt dat anethol, het actieve bestanddeel van anijszaad, de bloedsuikerspiegel onder controle kan houden als het gecombineerd wordt met een gezond dieet. In een 45 dagen durend onderzoek bij diabetische ratten hielp anethol de hoge bloedsuikerspiegel te verlagen door de niveaus van verschillende belangrijke enzymen te veranderen. Anethole verbeterde ook de functie van alvleeskliercellen die insuline produceren (15). Een andere dierstudie meldde ook dat anethol de bloedsuikerspiegel verbeterde bij ratten met diabetes (16). Bedenk dat in deze studies een geconcentreerde dosis anethol wordt gebruikt – veel hoger dan wat in een doorsnee portie anijszaad zit. Er zijn meer studies nodig om na te gaan hoe anijszaad de bloedsuikerspiegel bij mensen kan beïnvloeden.
Kortom: Dierstudies tonen aan dat anethol de bloedsuikerspiegel kan verlagen en de functie van insulineproducerende cellen kan verbeteren.
7. Kan ontsteking verminderen
In veel gevallen wordt ontsteking beschouwd als een normale reactie van je immuunsysteem om je te beschermen tegen verwondingen en infecties. Hoge niveaus van langdurige ontsteking worden echter in verband gebracht met chronische aandoeningen, zoals hartziekten, kanker en diabetes (17). Uit dier- en reageerbuisonderzoek blijkt dat anijszaad ontstekingen kan verminderen om een betere gezondheid te bevorderen en ziekten te voorkomen. Een studie bij muizen toonde bijvoorbeeld aan dat anijszaadolie zwelling en pijn vermindert (18). Ander onderzoek wijst uit dat anijszaad rijk is aan antioxidanten, die ontstekingen kunnen verminderen en ziekteveroorzakende oxidatieve schade kunnen voorkomen (19).
Kortom: Uit dier- en reageerbuisonderzoek is gebleken dat anijszaad rijk is aan antioxidanten en ontstekingsremmend kan werken om chronische ziekten te helpen voorkomen.
Mogelijke bijwerkingen
De meeste mensen kunnen anijs veilig eten, zonder het risico van nadelige bijwerkingen. Het kan echter wel een allergische reactie veroorzaken, vooral als je allergisch bent voor planten uit dezelfde familie – zoals venkel, selderij, peterselie of dille. Bovendien zouden de oestrogeen-imiterende eigenschappen van anijs de symptomen kunnen verergeren van hormoongevoelige aandoeningen, zoals borstkanker of endometriose (11, 20). Als je in het verleden last heeft gehad van deze aandoeningen, beperk de inname dan en raadpleeg een arts als je je zorgen maakt.
Kortom: Sommige mensen kunnen allergisch zijn voor anijszaad. Anijs kan ook de effecten van oestrogeen in het lichaam nabootsen, wat de symptomen van bepaalde hormoongevoelige aandoeningen kan verergeren.
Dosering en supplementen
Hoewel anijs meestal als gedroogde zaden wordt gekocht, is het ook verkrijgbaar in olie-, poeder- en extractvorm. Anijszaad, -olie en -extract geven smaak aan gebak en snoep of versterken het aroma van zeep en huidcrème. De meeste recepten vragen om een paar theelepels (4-13 gram of 5-15 ml) gemalen anijszaad, -olie of -extract. Onthoud dat elke vorm verschillende concentraties anijs bevat, dus het is belangrijk om je recept aan te passen afhankelijk van de vorm die je gebruikt. Als een recept bijvoorbeeld 1 theelepel (5 ml) anijsextract vereist, kun je 1/4 theelepel (1 ml) anijsolie of 2 theelepels (8 gram) gemalen anijszaad toevoegen. Voor medicinaal gebruik zijn anijsdoses variërend van 600 mg tot 9 gram per dag effectief gebleken bij de behandeling van aandoeningen als depressie (6, 7). Doses van maximaal 20 gram anijszaadpoeder per dag worden als veilig beschouwd voor gezonde volwassenen (6).
Kortom: Anijs is verkrijgbaar in poeder, extract, olie en zaadvorm. De meeste recepten vragen om kleine hoeveelheden anijszaad, -olie of -extract, omdat je met een beetje al een heel eind komt.
Om te onthouden
Anijszaad is een krachtige plant die rijk is aan vele voedingsstoffen en een breed scala aan gezondheidsvoordelen biedt. Het heeft schimmelwerende, antibacteriële en ontstekingsremmende eigenschappen en kan maagzweren bestrijden, de bloedsuikerspiegel op peil houden en symptomen van depressie en de menopauze verminderen. In combinatie met een voedzaam dieet en een gezonde levensstijl, kan anijszaad verschillende aspecten van je gezondheid verbeteren (met toestemming vertaald).
