Pompoenpitolie staat bekend om zijn culinaire veelzijdigheid en diepe, rood-oranje kleur. Het is meer dan slechts een ingrediënt in de keuken. Deze olie, rijk aan voedingsstoffen en antioxidanten, wordt geassocieerd met een reeks gezondheidsvoordelen en vormt een waardevolle aanvulling op een gebalanceerd dieet. In dit artikel duiken we in de mogelijke gezondheidsvoordelen en aandachtspunten van pompoenpitolie en bespreken we hoe je deze op een effectieve manier aan je dieet kunt toevoegen.
Pompoenpitolie wordt gewonnen uit de zaden van de pompoen. Deze olie is zeer rijk aan onverzadigde vetzuren, plantensterolen (of fytosterolen), squalaan, fenolen, fyto-oestrogenen, tocoferolen en carotenoïden (1, 2, 3, 4, 5, 6). Wetenschappers hebben vastgesteld dat pompoenpitolie een krachtige antioxidatieve werking heeft in ons lichaam (7). Verder zitten er nog tientallen heilzame stoffen in, die volgens onderzoekers mogelijk als een medicijn kunnen werken (8). Laten we verkennen wat de medische literatuur hierover meldt:
- Goed voor de prostaat
Recent onderzoek laat zien dat de plantensterolen in pompoenpitolie kunnen helpen bij het verminderen van prostaatvergroting bij oudere mannen (9, 10). Deze stoffen kunnen de groei van prostaatcellen vertragen en de gezondheid van de prostaat ondersteunen. Dit maakt pompoenpitolie een veelbelovend natuurlijk middel voor mannen die kampen met prostaatproblemen. Ook een andere studie liet zien dat pompoenpitolie symptomen van een vergrote prostaat (benigne prostaathyperplasie, meestal afgekort tot BPH) vermindert zonder bijwerkingen, maar het was wel iets minder effectief dan het medicijn tamsulosine, een gangbaar middel bij prostaatvergroting (11). - Kalmeert de blaas
Pompoenpitolie lijkt een kalmerend effect te hebben op symptomen van een overactieve blaas (12). Dagelijks een flinke dosis van 10 gram pompoenpitolie liet in 12 weken een enorme verbetering zien. Dit kan van grote betekenis zijn voor veel mensen, want volgens een onderzoek heeft ongeveer 16% van de bevolking last van een overactieve blaas (13). - Gunstig voor hart- en bloedvaten
Pompoenpitolie kan volgens een studie positieve effecten hebben op het cardiovasculaire stelsel van vrouwen na de menopauze (14). De vrouwen die dagelijks pompoenpitolie namen, zagen na zes weken een aanzienlijke verbetering in hun bloeddruk en de werking van hun bloedvaten. Dit bewijs wordt bekrachtigd in een andere studie die ook aantoonde dat pompoenpitolie de bloeddruk kan verlagen bij postmenopauzale vrouwen (15). Daarnaast verbeterde het ‘goede’ cholesterol (HDL) ook nog eens. - Kan haargroei bevorderen
Meerdere studies hebben aangetoond dat pompoenpitolie veelbelovend kan zijn voor haarverzorging. Bij mannen met milde tot matige androgenetische alopecia (AGA) verbeterde dagelijkse inname van deze olie duidelijk de haargroei en -dikte (16). Bij vrouwen met haarverlies volgens vrouwelijk patroon bleek pompoenpitolie ook te leiden tot significante verbeteringen in haardichtheid, vergeleken met het medicijn minoxidil (17). Daarnaast blijkt uit een dierstudie dat uitwendig aangebrachte pompoenpitolie de haargroei kan bevorderen, mogelijk dankzij zijn rijke samenstelling van vetzuren, fyto-oestrogenen en vitamine E (18). - Kan overgangsklachten verlichten
Vrouwen die gedurende 12 weken dagelijks 2 gram pompoenpitolie gebruikten, ervoeren een vermindering van typische overgangsklachten zoals opvliegers, hoofdpijn en gewrichtspijn (19). - Vermindert niet-alcoholische leververvetting en atherosclerose
Uit een dierstudie blijkt dat vervanging van verzadigde vetten door pompoenpitolie van de eerste persing, de ontwikkeling van niet-alcoholische leververvetting en atherosclerose (slagaderverkalking) kan verminderen (20). Met name de vele fytochemicaliën (plantenstoffen) in pompoenpitolie zijn hierbij ontstekingsremmend en dragen sterk bij aan de gunstige gezondheidseffecten. - Beschermt de huid tegen de zon
Plantaardige oliën zoals pompoenpitolie kunnen volgens een studie als een natuurlijk UV-filter werken, waardoor ze kunnen bijdragen aan het beschermen en herstellen van de huid (21). Wetenschappers noemen dit ook wel fotoprotectie. Ook melden zij dat pompoenpitolie antioxidanten bevat, die kunnen helpen om veroudering en ontstekingen tegen te gaan.
Pompoenpitolie is tweekleurig
Pompoenpitolie verandert van kleur, afhankelijk van hoe dik de laag is waar je doorheen kijkt. Een dun laagje olie ziet er groen uit, maar als de laag dikker wordt, lijkt de olie rood. Dit komt door een natuurlijk verschijnsel genaamd dichromatisme, waarbij de kleur verschilt afhankelijk van de dikte van de laag. De olie heeft een donkerrode kleur, maar wanneer het wordt gemengd met yoghurt, zie je een felgroene kleur door de verdunning.
Kies voor goede pompoenpitolie
Pompoenpitolie kan uit de pompoenpitten worden gewonnen met behulp van chemische oplosmiddelen zoals hexaan of via de gezondere extractie met superkritische CO2 (22). Deze vorm van extractie is een methode waarbij koolstofdioxide onder hoge druk en temperatuur wordt gebracht tot het een ‘superkritische’ toestand bereikt, waarin het de eigenschappen van zowel een gas als een vloeistof heeft. In deze toestand kan het CO2 efficiënt olie en andere gewenste stoffen uit plantenmateriaal extraheren, zonder het gebruik van traditionele chemische oplosmiddelen, waardoor een zuiver, oplosmiddelvrij extract wordt verkregen dat de oorspronkelijke eigenschappen van de verbindingen behoudt. Het is belangrijk om bij de fabrikant te informeren hoe de olie is gewonnen. Omdat het gebruik van hexaan bij biologische producten verboden is, zit je bij de biologische variant altijd goed (23). Vermijd pompoenpitolie in een plastic fles, kies altijd voor (donker) glas.
Haarmasker
Pompoenpitolie zit soms in haarproducten, om zo de haren en hoofdhuid te ondersteunen. Je kunt heel gemakkelijk zelf thuis een pompoenolie-haarmasker maken. Meng 1-2 eetlepels pompoenpitolie met evenveel kokosolie en masseer het in je hoofdhuid. Vervolgens laat je het mengsel minimaal 20 minuten intrekken, zodat de olie goed kan doordringen in de hoofdhuid en het haar. Spoel het masker daarna grondig uit met warm water en gebruik indien nodig een milde shampoo om overtollige olie te verwijderen. Dit haarmasker voedt niet alleen je haar en hoofdhuid, maar kan ook helpen bij het verbeteren van de haargroei en het versterken van je haar. Regelmatig gebruik kan leiden tot zachter, glanzender en gezonder haar.
Hoe kun je meer pompoenpitolie innemen?
Pompoenpitolie wordt als supplement verkocht, maar uiteraard kun je dagelijks ook een lepel pompoenpitolie nemen. Er zijn echter nog veel meer creatieve manieren om je lichaam er op smaakvolle wijze van te voorzien. Pompoenpitolie heeft een rijke, nootachtige smaak waardoor je deze prima in de keuken kunt gebruiken als smaakmaker. Zo kun je pompoenpitolie over salades, pastagerechten of brood sprenkelen, eigenlijk overal waar je normaal een andere olie zou gebruiken. Je kan het ook gebruiken als basis voor marinades, sauzen of dressings. Verhit pompoenpitolie niet in de pan, want dan oxideren de meervoudig onverzadigde vetzuren. Ook kunnen de actieve plantenstoffen dan verbranden. Omdat het zo gevoelig is voor oxidatie, is het slim om de olie op een koele, donkere plaats te bewaren, bij warme dagen zelfs het liefst in de koelkast.
Slotwoord
Pompoenpitolie is rijk aan gezonde vetten en antioxidanten en heeft in zowel dier- als mensstudies aangetoond bij te dragen aan hartgezondheid, haargroei en de gezondheid van de blaas. De olie is uiterst veelzijdig in gebruik: het kan dienen als smaakmaker, genomen worden als supplement, of gemengd met andere oliën voor toepassing op de hoofdhuid. Dit maakt pompoenpitolie een waardevolle toevoeging aan een gezonde levensstijl.
