Bananen zijn een hoofdbestanddeel van veel fruitmanden. Bakbananen zijn echter niet zo bekend. Je kunt een bakbanaan gemakkelijk verwarren met een banaan omdat ze zo op elkaar lijken. Als je echter in een recept een banaan vervangt door een bakbanaan, zult je wellicht verrast zijn door de heel andere smaak. In dit artikel wordt ingegaan op de overeenkomsten en verschillen tussen bananen en bakbananen, en op enkele van hun meest gebruikelijke culinaire toepassingen. Bananen en bakbananen lijken op elkaar, maar er zijn een paar belangrijke verschillen in smaak en gebruik.
Wat zijn bananen?
“Banaan” is een term die wordt gebruikt voor de eetbare vruchten van verschillende grote kruidachtige planten van het geslacht Musa. Botanisch gezien zijn bananen een soort bessen (1). Bananen komen oorspronkelijk uit de Maleise Archipel in Zuidoost-Azië. Bananen hebben doorgaans een lange, slanke vorm en zijn bedekt met een dikke schil. Er bestaan veel verschillende soorten bananen. In de westerse cultuur verwijst de term “banaan” echter meestal naar de zoete, gele variëteit. De buitenste schil is groen, taai en moeilijk te pellen als hij onrijp is. Naarmate de banaan rijper wordt, verandert de schil in heldergeel, gevolgd door donkerbruin. De schil wordt ook steeds gemakkelijker te pellen. Bananen kunnen rauw worden gegeten, en hun eetbare vruchtvlees wordt zoeter, donkerder en zachter naarmate het rijper wordt. Ze kunnen ook gekookt worden gegeten als ze rijp zijn, vaak in desserts. Als ze groen zijn, kunnen ze worden gekookt en gepureerd en gegeten zoals aardappelpuree.
Plantains
Bakbananen en bananen lijken genetisch op elkaar, maar bakbananen worden voornamelijk gekookt gegeten. Net als bananen komen bakbananen oorspronkelijk uit Zuidoost-Azië. Ze worden nu echter over de hele wereld geteeld, onder meer in India, Egypte, Indonesië en de tropische gebieden van Amerika. Bakbananen zijn meestal groter en taaier dan bananen, met een veel dikkere schil. Ze kunnen groen, geel of zeer donkerbruin zijn. Plantains zijn zetmeelrijker dan bananen en niet erg zoet als ze groen zijn. Wanneer ze rijp zijn, zijn ze zoeter en worden ze nog zoeter wanneer ze gekookt worden. Bakbananen kunnen worden gekookt, gebakken of gefrituurd.
Kortom: Bananen en bakbananen zijn beide vruchten die uit dezelfde plantenfamilie komen. Hoewel ze op elkaar lijken, hebben ze zeer verschillende smaakprofielen.
Ze hebben veel gemeen
Afgezien van hun botanische indeling is een van de duidelijkste gelijkenissen tussen bakbananen en bananen hun uiterlijk. Maar hun overeenkomsten houden daar niet op. Ze hebben namelijk ook enkele voedings- en gezondheidsbevorderende eigenschappen gemeen.
Ze zijn allebei erg voedzaam
Zowel bakbananen als bananen zijn een goede bron van verschillende vitale voedingsstoffen, waaronder kalium, magnesium, vitamine C, vezels en antioxidanten (2, 3, 4). Hieronder staat de voedingsinformatie voor 100 gram (ruwweg 1/2 kopje) bananen en bakbananen: Het zijn allebei gezonde bronnen van complexe koolhydraten. Bakbananen bevatten ruwweg 32 gram koolhydraten per 100 gram portie, terwijl bananen ongeveer 23 gram bevatten. Deze hoeveelheid kan echter variëren, afhankelijk van de rijpheid van de vrucht (2, 3, 4). Het belangrijkste verschil is dat de meeste koolhydraten in bananen afkomstig zijn van suikers, terwijl de meeste koolhydraten in bakbananen afkomstig zijn van zetmeel. Ze bevatten een vergelijkbaar aantal calorieën: 89-122 calorieën per portie van 100 gram. Geen van beide is een belangrijke bron van vet of eiwit (2, 3).
Ze kunnen een aantal gezondheidsvoordelen hebben
Omdat bananen en bakbananen een vergelijkbare voedingssamenstelling hebben, kunnen zij een aantal van dezelfde gezondheidsvoordelen bieden. Sommige onderzoeken wijzen erop dat de bioactieve bestanddelen in bakbananen en bananen ontstekingsremmende en antioxiderende effecten kunnen hebben (5). Beide fruitsoorten bevatten veel kalium, een mineraal waar veel mensen niet genoeg van binnenkrijgen. Een adequate kaliuminname kan helpen de bloeddruk te verlagen en het risico op hartaandoeningen te verkleinen (6, 7). Beide vruchten kunnen ook een rol spelen bij het bevorderen van de spijsvertering vanwege hun vezelgehalte(8). Bovendien bevatten zowel bakbananen als bananen grote hoeveelheden resistent zetmeel, dat een rol speelt bij het bevorderen van de spijsvertering. Het kan ook de bloedsuikerhuishouding en de insulinegevoeligheid verbeteren (9, 10, 11)
Kortom: Bananen en bakbananen lijken qua voedingswaarde sterk op elkaar en bevatten een groot aantal vitaminen, mineralen en vezels. Ze hebben ook dezelfde potentiële gezondheidsvoordelen.
Hun culinaire toepassingen zijn vergelijkbaar
Het belangrijkste verschil tussen bananen en bakbananen is de manier waarop ze in de keuken worden gebruikt, hoewel er in sommige culturen geen duidelijk taalkundig onderscheid tussen de twee bestaat. Een bakbanaan wordt soms een “kookbanaan” genoemd, terwijl de zoetere soort een “dessertbanaan” wordt genoemd.
Koken met bananen
Omdat rijpe bananen zoet zijn, worden ze vaak gebruikt in gekookte desserts en gebakken producten, zoals taarten, muffins en snelgebakken brood. Ze worden ook rauw gegeten, als onderdeel van een fruitsalade, of als topping op een dessert of pap. Ze kunnen zelfs in chocolade worden gedoopt of met notenboter op toast worden gesmeerd. Groene bananen kunnen worden gegeten als ze gekookt zijn tot ze zacht zijn. Ze zijn lekker als ze gepureerd worden zoals aardappelen.
Koken met bakbananen
Bakbananen komen vaker voor in gerechten in Midden- en Zuid-Amerika en het Caribisch gebied. Ze zijn ook te vinden in de keuken van Afrikaanse landen als Ghana en Nigeria. Mofongo is een populair Puerto Ricaans gerecht dat wordt gemaakt met gepureerde bakbananen als belangrijkste ingrediënt. In Caribische landen als Jamaica, Cuba en de Dominicaanse Republiek worden rijpe bakbananen gebakken en bij de maaltijd geserveerd. Ze zijn zetmeelrijk en taai als ze groen en rauw zijn, maar worden zachter als ze rijpen. Ze hebben een veel dikkere schil dan gewone bananen. Bakbananen bevatten minder suiker dan bananen en worden vaak geserveerd als hartig bijgerecht of als onderdeel van een hoofdgerecht. Net als bananen beginnen ze groen, worden geel en vervolgens donkerbruin-zwart naarmate ze rijpen. Hoe donkerder ze zijn, hoe zoeter ze zijn. Bakbananen kunnen in elk stadium van rijping worden gegeten, maar je hebt wel een mes nodig om ze te pellen. Groene en gele bakbananen worden vaak in plakjes gesneden en gefrituurd, een populair gerecht in Latijns-Amerikaanse en Caribische keukens. Als ze vóór het frituren heel dun worden gesneden, kun je ze als chips eten. Wanneer ze groen zijn en worden gebakken, worden ze in Spaanstalige landen “tostones” genoemd en wanneer ze rijp zijn, “maduros”.
Kortom: De grootste verschillen tussen gewone bananen en bakbananen zijn het smaakprofiel, de grootte en de dikte van de schil. Bananen zijn populair in de Noord-Amerikaanse keuken, terwijl bakbananen meer voorkomen in landen in het Caribisch gebied, Latijns-Amerika en Afrika.
Wat is gezonder?
Noch de banaan, noch de bakbanaan is uit voedingsoogpunt superieur aan de andere, aangezien ze beide rijk zijn aan voedingsstoffen. De bereidingswijze kan echter van invloed zijn op de voedingswaarde van deze vruchten. Dit heeft minder te maken met het fruit zelf, maar meer met wat je er aan toevoegt. Als je je zorgen maakt over de bloedsuikerspiegel, moet je wel je porties van beide voedingsmiddelen in de gaten houden, omdat ze koolhydraten bevatten die de bloedsuikerspiegel kunnen verhogen. Wel zijn zowel bakbananen als bananen volwaardige voedingsmiddelen met veel vezels. Dit kan de bloedsuikerspiegel helpen verlagen, vooral in vergelijking met meer geraffineerde, bewerkte voedingsmiddelen zonder vezels (12).
Kortom: Bananen en bakbananen zijn beide zeer gezonde vruchten, maar de bereidingswijze kan een rol spelen bij het effect van beide vruchten op je gezondheid.
Om te onthouden
Bananen en bakbananen kunnen door elkaar gehaald worden omdat ze visueel op elkaar lijken, maar na het proeven zijn ze gemakkelijk uit elkaar te houden. Hun voedingsgehalte en mogelijke gezondheidsvoordelen zijn vergelijkbaar, net als sommige van hun toepassingen in de keuken. Bakbananen zijn zetmeelrijk en bevatten minder suiker dan bananen. Ze doen het goed in hartige gerechten, terwijl gewone bananen gemakkelijk te gebruiken zijn in desserts of om zo te eten. Beide vruchten zijn voedzame, volledige voedingsmiddelen die onderdeel kunnen uitmaken van een gezond dieet (met toestemming vertaald).
