Voedingswaardetabel van rijstolie per 100 gram:
| Per 100 g / ml | Rijstolie | ADH* |
| kcal | 830 | 41,50% |
| Kj | 3473 | 41,35% |
| Water (g) | – | |
| Eiwit (g) | – | |
| Koolhydraten (g) | – | |
| Suiker (g) | – | |
| Vet (g) | 92 | 131,43% |
| Verzadigd (g) | 22 | |
| E.O.V. (g) | 32 | |
| M.O.V. (g) | 32 | |
| Omega 6 (g) | 33,4 | |
| Omega 3 (g) | 1,6 | |
| Cholesterol (mg) | – | |
| Vezels (g) | – | |
| A (mg) | – | |
| B1 (mg) | – | |
| B2 (mg) | – | |
| B3 (mg) | – | |
| B5 (mg) | – | |
| B6 (mg) | – | |
| B11 / Foliumzuur (ug) | – | |
| B12 (ug) | – | |
| C (mg) | – | |
| D (ug) | – | |
| E (mg) | 32,3 | 323,00% |
| Vitamine K (ug) | 24,7 | 20,58% |
| Natrium (mg) | – | |
| Kalium (mg) | – | |
| Calcium (mg) | – | |
| Fosfor (mg) | – | |
| IJzer (mg) | – | |
| Jodium (ug) | – | |
| Magnesium (mg) | – | |
| Koper (mg) | – | |
| Selenium (ug) | – | |
| Zink (mg) | – |
Bron: Nevo, USDA, Pubmed, CNF
* Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid
Over rijstolie
Rijstolie wordt ook wel ‘rijstvlies’- of ‘rijstkiemolie’ genoemd. Deze laatste naam zegt veel over hoe rijstolie wordt gemaakt, namelijk uit de vliesjes en de kiem van rijstkorrels. Hierbij gaat het om bijproducten, die ontstaan bij de productie van witte rijst. De vliesjes bevinden zich tussen de korrel en de huls. In dit vliesje zitten allerlei vitamines en mineralen (vooral vitamine E). Dit is tevens de reden waarom witte rijst minder voedingswaarde heeft dan zilvervliesrijst: het vliesje wordt bij het verwerken van bruine rijst behouden.
Rijstolie kan worden gebruikt bij het bakken en braden op relatief hoge temperaturen: tot maximaal 225 graden. Vanwege dit vrij hoge verbrandingspunt is rijstolie populair in Azië. Bovendien is rijstolie in dit werelddeel een relatief goedkoop product, wat het aantrekkelijk maakt om in de keuken te gebruiken.
Rijstolie bestaat uit verschillende vetzuren, waarvan veruit het grootste deel uit onverzadigd vet en ongeveer een vijfde deel uit verzadigd vet bestaat.
Naast een aantal voordelen, heeft rijstolie helaas ook nadelen. De olie wordt veelal chemisch bewerkt en geraffineerd wat je gezondheid niet ten goede komt. Ondanks het hoge verbrandingspunt van rijstolie is het toch niet verstandig om plantaardige oliën te gebruiken om in te bakken en te braden. Met uitzondering van kokosvet. Een ander nadeel van rijstolie is de grote hoeveelheid omega 6-vetten (vooral linolzuur), waar we in ons westerse dieet vaak al te veel van binnenkrijgen.
Verkrijgbaar
Rijstolie is goed verkrijgbaar. Niet elke supermarkt heeft het, maar in toko’s wordt het in verschillende hoeveelheden ruimschoots aangeboden. De gezondste keuze is een koudgeperste rijstolie, maar die vind je niet gemakkelijk. Nog beter is het om rijstolie in een donkere fles te kopen, maar ook dit is een schaars product. Olie in een glazen fles heeft de voorkeur.
Bewaren
Bewaar rijstolie donker en goed afgesloten in verband met het oxideren van de vetten. Giet de olie zo nodig over in een donkere fles.
Toepassing
Rijstolie heeft een neutrale smaak en geur. De olie wordt veelal gebruikt om in te bakken of te braden of om een saladedressing mee te maken. Voor deze laatste twee toepassingen zijn er andere, meer gezonde alternatieven zoals extra vierge olijfolie voor koud gebruik en roomboter, ghee of kokosvet om in te bakken. Wie toch rijstolie wil gebruiken kan deze het beste op lage temperaturen gebruiken.
Wist je dat:
- Naast zonnebloemolie, rijstolie het meest gebruikte bakvet is dat wordt gebruikt in (wok)restaurants?
- Het raffineren van rijstolie tientallen stappen omvat? Dat hierbij vaak het chemische oplosmiddel hexaan wordt gebruikt? Dit wordt er later weer uitgehaald tijdens het deodoriseren van de olie.
Wetenschappelijke weetjes over de voedingswaarde van rijstolie
Rijstolie bestaat voor ongeveer 40% uit het meervoudig onverzadigde vet linolzuur, dat een omega 6-vetzuur is. Volgens onderzoek zijn deze oliën niet geschikt om te verhitten (1). Te veel omega 6 ten opzichte van omega 3 kan de vetzurenbalans in het lichaam verstoren (2, 3) en ontstekingen in het lichaam aanjagen (4, 5).
Rijstolie wordt sterk geraffineerd, waardoor het zeer arm is aan micronutriënten. Het raffineren houdt onder andere bleken en deodoriseren in.
Een goede kwaliteit rijstolie kan het beste koud gebruikt worden. Zo gebruikt, kan het helpen het LDL-cholesterol te verlagen (6, 7). Vermoedelijk komt dit door de in rijstolie aanwezige stoffen oryzanol en ferulazuur (8). Oryzanol heeft op zichzelf een werking als antioxidant en kan mogelijk beschermen tegen kanker (9). Volgens een studie kunnen deze stoffen ook uit bruine rijst worden gehaald, waarbij er meer gunstige stoffen meekomen dan in de vorm van olie (10).
Zie voor meer informatie over voedingsmiddelen ook het boek:
1. Grootveld M, Silwood CJ, Addis P, Claxson A, Serra BB, Viana M. Health effects of oxidized heated oils. Foodservice res int. 2001; 13(1):41-55.
2. Simopoulos A. Evolutionary aspects of diet, the omega-6/omega-3 ratio and genetic variation: nutritional implications for chronic diseases. Biomedicine & Pharmacotherapy. 2006; 60(9):502-507.
3. Hibbeln JR, Nieminen LR, Blasbalg TL, Riggs JA, Lands WE. Healthy intakes of n-3 and n-6 fatty acids: estimations considering worldwide diversity. The American journal of clinical nutrition. 2006; 83(6 Suppl):1483S-1493S.
4. Calder PC. n-3 polyunsaturated fatty acids, inflammation, and inflammatory diseases. The American journal of clinical nutrition. 2006; 83(6 Suppl):1505S-1519S.
5. Lands WE. Dietary fat and health: the evidence and the politics of prevention: careful use of dietary fats can improve life and prevent disease. Annals of the New York Academy of Sciences. 2005; 1055:179-92.
6. Jolfaie NR, Rouhani MH, Surkan PJ, Siassi F, Azadbakht L. Rice Bran Oil Decreases Total and LDL Cholesterol in Humans: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Clinical Trials. Hormone and metabolic research = Hormon- und Stoffwechselforschung = Hormones et metabolisme. 2016; 48(7):417-26.
7. Most MM, Tulley R, Morales S, Lefevre M. Rice bran oil, not fiber, lowers cholesterol in humans. The American journal of clinical nutrition. 2005; 81(1):64-8.
8. Wilson TA, Nicolosi RJ, Woolfrey B, Kritchevsky D. Rice bran oil and oryzanol reduce plasma lipid and lipoprotein cholesterol concentrations and aortic cholesterol ester accumulation to a greater extent than ferulic acid in hypercholesterolemic hamsters. The Journal of nutritional biochemistry. 2007; 18(2):105-12.
9. Klongpityapong P, Supabphol R, Supabphol A. Antioxidant effects of gamma-oryzanol on human prostate cancer cells. Asian Pacific journal of cancer prevention: APJCP. 2013; 14(9):5421-5.
10. Kozuka C, Yabiku K, Sunagawa S, et al. Brown Rice and Its Component, γ-Oryzanol, Attenuate the Preference for High-Fat Diet by Decreasing Hypothalamic Endoplasmic Reticulum Stress in Mice. Diabetes. 2012;61(12):3084-3093. doi:10.2337/db11-1767.
