We drinken gezamenlijk dagelijks bijna 3 miljard kopjes koffie, maar helaas worden deze volgens onderzoekers de laatste jaren steeds giftiger. Door gebruik van monoculturen bij de teelt van koffie, wordt de koffieplant steeds vatbaarder voor ongedierte en plantenziekten. Als reactie hierop gebruiken boeren steeds meer bestrijdingsmiddelen. De laatste 10 jaar is het gebruik van bestrijdingsmiddelen met bijna 200% toegenomen. Sinds 2019 zijn er in Brazilië zelfs 475 nieuwe bestrijdingsmiddelen goedgekeurd, waarvan een derde in de EU verboden is vanwege de extreme giftigheid ervan. Hierdoor worden ecosystemen en het grondwater vervuild. Pesticides zorgen op de korte termijn voor betere oogsten, maar op de langere termijn verzieken ze het milieu en onze gezondheid. Door koffie simpelweg weer te verbouwen zoals het vroeger het geval was, kan dit probleem per direct opgelost worden. Dit betekent dat boeren weer moeten kiezen voor agrobosbouw, oftewel het door elkaar laten groeien van bomen en gewassen, zodat die elkaar wederzijds beschermen.
Koffie is een wereldwijd geliefde drank, maar de productie ervan heeft een groeiende negatieve impact op mens en milieu. De schade wordt verergerd door monoculturen en klimaatverandering, wat leidt tot een toename van het gebruik van pesticiden. In Brazilië, de grootste koffieproducent ter wereld, is het gebruik van bestrijdingsmiddelen in de afgelopen tien jaar met 190% toegenomen. Deze chemicaliën zijn niet alleen schadelijk voor het milieu, maar ook voor de gezondheid van de mensen die in koffieproducerende gebieden wonen, variërend van huidaandoeningen tot ernstigere ziekten zoals kanker.
Er zijn echter alternatieven voor deze onduurzame praktijken. Eén daarvan is agrobosbouw, waarbij verschillende gewassen en bomen naast elkaar worden geteeld. Dit bevordert de biodiversiteit, maakt de planten sterker en vermindert de behoefte aan pesticiden. Andere strategieën omvatten het gebruik van biologische bestrijdingsmethoden en het experimenteren met nieuwe technieken zoals het besproeien van RNA-moleculen die schadelijke organismen kunnen neutraliseren.
Kleine koffieboeren, die vaak al duurzamere methoden hanteren, zijn niet het probleem. Het zijn voornamelijk de grote koffieplantages, vooral in landen als Brazilië en Vietnam, die bijdragen aan de schadelijke effecten van koffieproductie. Deze boeren zijn verantwoordelijk voor een aanzienlijk deel van de wereldproductie en gebruiken massaal pesticiden en monoculturen, wat schadelijke gevolgen heeft voor zowel mens als milieu.
Om de koffieproductie duurzamer te maken, bevelen experts aan om boeren te ondersteunen in de overgang naar milieuvriendelijkere methoden en ze te belonen voor hun groene initiatieven. Ook de rol van koffiefabrikanten en andere spelers in de productieketen is cruciaal. Zij moeten duurzaamheidsprogramma’s ontwikkelen die daadwerkelijk een positieve impact hebben op de teeltomstandigheden en de mensen die in deze sector werken (Bron: Scientias).
Originele studie: Koutouleas A, Collinge DB, Ræbild A. Alternative plant protection strategies for tomorrow’s coffee. Plant Pathology. 2023;72(3):409-429.
