Een recente studie heeft uitgewezen dat maar liefst 73% van het voedselaanbod in de supermarkt geraffineerd is. Een probleem waar de onderzoekers tegenaan liepen is dat het niet altijd duidelijk is wanneer iets sterk is bewerkt. Zo wordt sinaasappelsap vaak ‘uit elkaar getrokken’ tot 3 houdbare fragmenten, waarna het vervolgens weer wordt samengevoegd. De onderzoekers noemen dit chemisch rommelen. Om feilloos vast te kunnen stellen of het product bewerkt is, hebben zij een model ontwikkeld waarmee kan worden vastgesteld in welke mate een product is geraffineerd. Aan de hand van de voedingswaarden, de ingrediënten en additieven van de producten wordt berekend in hoeverre een product meer of minder bewerkt is vergeleken met andere producten van dezelfde categorie; de resultaten zijn in te zien op hun TrueFood website. Hier staan de gegevens van ruim 50.000 producten die in Amerika worden verkocht. Omdat het aanbod van Amerikaanse en Nederlandse supermarkten deels overeenkomt, is deze database ook voor ons land van waarde.
Is je voedsel op chemisch niveau aangepast en geraffineerd? De nieuwe TrueFood databank met 50.000 producten geeft antwoorden en inzicht. Onderzoekswetenschappers aan Northeastern’s Network Science Institute hebben ons voedsel ontcijferd.
Een in Nature Food gepubliceerd rapport toont aan dat de concentraties van voedingsstoffen een regelmatig patroon en een wiskundige formule volgen. Geïnspireerd door deze inzichten ontdekte het onderzoeksteam dat 73% van het voedsel in de V.S. sterk geraffineerd is, wat het risico op gezondheidscomplicaties verhoogt. Hun bevindingen over de bereiding van meer dan 50.000 Amerikaanse producten werden online vrijgegeven voor het publiek. De onderzoekers hopen dat deze database het publiek zal helpen begrijpen hoe bewerkt hun voedsel is.
Waarom is het belangrijk om te weten of je voedsel is bewerkt? Het snijden van groenten is in feite ook bewerken, wat uiteraard geen probleem is. De problemen beginnen wanneer voedsel wordt geraffineerd en daarmee wordt ontdaan van vele micronutriënten.
Het is onmogelijk om aan een etiket te zien of het om een bewerkt voedingsmiddel gaat, aangezien het etiket alleen rept over de macronutriënten. Dat is een gemiste kans, want geraffineerde producten worden in verband gebracht met het ontstaan van het metabool syndroom, diabetes, angina, hoge bloeddruk, en veroudering.
Online kunnen gebruikers in de TrueFood-database zoeken naar de bewerkingsgraad van levensmiddelen. Gebruikers kunnen voedingsmiddelen vergelijken aan de hand van hun 0 tot 100 score. TrueFood geeft elk product een enkele score op basis van de voedingswaarden via machine learning. Deze score loopt van 0 (minimaal of onbewerkt) tot 100 (zeer sterk geraffineerd).
Volgens Truefood wordt de mate van bewerkt voedsel ingedeeld aan de hand van zeven technische criteria:
- Massaproductie
- Consistent van partij tot partij
- Consistent van land tot land
- Gebruikt gespecialiseerde ingrediënten van gespecialiseerde bedrijven
- Bestaat uit voorgevroren macronutriënten
- Blijft geëmulgeerd
- Heeft een lange houdbaarheid
Het meten van de mate van voedselbewerking werd verzorgd door het NOVA-classificatiesysteem, een handmatige indeling die vier duidelijke categorieën definieert:
- Onbewerkt of minimaal bewerkt (NOVA1): Fruit, groenten, granen, peulvruchten, vlees, vis, en melk.
- Bewerkte culinaire ingrediënten (NOVA2): Oliën, vetten, tafelsuikers, en zout.
- Bewerkte voedingsmiddelen (NOVA3): Voornamelijk producten met een minimaal aantal ingrediënten zonder toevoegingen, zoals eenvoudige voedingsmiddelen in blik, sommige broden, en kaas.
- Geraffineerde voedingsmiddelen (NOVA4): De grootste klasse die meerdere soorten brood, granen, sauzen, smeersels, hamburgers, koolzuurhoudende dranken, hotdogs, en pizza’s omvat.
De NOVA-classificatie maakt geen onderscheid tussen de mate van raffineren. Zo worden alle voedingsmiddelen in de geraffineerde voedingsmiddelen NOVA4 klasse als even geraffineerd beschouwd. Bijgevolg is 60% van het voedsel wereldwijd, 73% van het voedsel in het Westen en 80% van het voedsel in Zuid-Afrika sterk geraffineerd (bron: Medical Express, Truefood).
