Recent zijn er in ons land medicijnen tegen brandend maagzuur van de markt gehaald. De reden is dat men heeft ontdekt dat ze mogelijk de kans op kanker verhogen. Totdat er meer duidelijkheid is, wordt de verkoop van onder meer Zantac (Ranitidine) gestaakt. Veel mensen grijpen bij brandend maagzuur naar medicijnen, maar het kan ook lonen om eens naar de voedingsgewoontes te kijken. In dit artikel bespreken we de natuurlijke weg om brandend maagzuur tegen te gaan.
Hoewel het niet duidelijk is of ook in Nederland de maagzuurremmers zijn vervuild met de kankerverwekkende stof nitrosamine, zijn ze uit voorzorg van de markt gehaald (1). Medicijnen die de maagzuurproductie remmen worden vaak ingezet bij reflux, oftewel de terugstroom van maagzuur in de slokdarm. De meeste maagzuurremmers vallen onder de protonpompremmers, meestal afgekort tot PPI’s (2). Deze klasse van medicijnen remt de afgifte van maagzuur door de maagwand. Ze horen wereldwijd tot de meest voorgeschreven medicijnen (3). Dat is niet gek, want 10 – 20% van de westerlingen heeft regelmatig last van brandend maagzuur (4). Mensen die regelmatig zure oprispingen hebben, kunnen een zure smaak hebben in de mond en problemen krijgen met slikken, vergezeld van andere klachten zoals tanderosie, hoesten en ontstekingen (5).
Bijwerkingen
De PPI’s kennen veel bijwerkingen, zoals een verhoogde kans op botbreuken, verminderde opname van vitamine B12, een lagere capaciteit om magnesium op te nemen en een verhoogd risico op infecties (6). Ook staan deze medicijnen de natuurlijke werking van lichaamseigen enzymen in de weg (7). De spijsvertering raakt verstoord, waardoor zelfs het microbioom (in het verleden vaak darmflora genoemd) ongunstig verandert (8, 9). Door de vermindering van maagzuur kunnen bacteriën zoals Helicobacter pylori vrij spel krijgen en niet alleen maagzweren veroorzaken, maar mogelijk ook het risico op maagkanker verhogen (10, 11). Bacteriën die in de dikke darm thuishoren, kunnen door PPI’s in de dunne darm terechtkomen en daar vele klachten geven (12). De medicijnen zijn echte symptoombestrijders, want ze pakken de ware oorzaken van brandend maagzuur niet aan. Gelukkig zijn er vele natuurlijke opties…
16 natuurlijke tips tegen brandend maagzuur:
#1. Verminder stress – Onderzoekers zagen een duidelijk verband tussen het hebben van veel psychische stress en het optreden van brandend maagzuur (13). Met name chronische stress is een boosdoener (14). Daarom is regelmatig ontspannen een goed idee, maar het is nog beter om te kijken wat de veroorzakers zijn van chronische stress in je leven.
#2. Zorg dat je je niet overeet – In de meeste gevallen treedt brandend maagzuur vooral op na de maaltijd (15). De sluitspier tussen de maag en de slokdarm kan bij een grote maaltijd te veel onder druk komen te staan, waardoor het beter is om iets kleinere maaltijden te eten.
#3. Eet niet te vet – Veel vette voedingsmiddelen, ook de gezonde zoals avocado, noten en kaas, kunnen zorgen voor brandend maagzuur. Vetrijk eten zorgt ervoor dat de dunne darm het hormoon cholecystokinine (CCK) aanmaakt. CCK heeft een verslappende werking op de onderste slokdarmsluitspier, waardoor het risico op een reflux sterk wordt vergroot.
#4. Melk is niet goed voor elk – Sommige mensen krijgen last van brandend maagzuur door melk (16, 17). Vooral volle melk is berucht.
#5. Zorg voor een gezond gewicht – Bij te veel buikvet kan de druk in de buikholte verhoogd raken, waardoor klachten als reflux en brandend maagzuur kunnen toenemen (18, 19). Dit kan ook tijdelijk voorkomen bij vrouwen die zwanger zijn (20). Afvallen is volgens wetenschappers voor velen een effectieve methode om brandend maagzuur tegen te gaan (21).
#6. Eet niet vlak voor het slapen gaan – Een studie liet zien dat mensen die vlak voor het slapen gaan eten, vaker geplaagd worden door brandend maagzuur (22). Het best kan er 3 uur voor het slapen niets meer worden gegeten.
#7. Pas op met koolhydraten – Het eten van veel snelle koolhydraten kan de groei van ongunstige bacteriën in de dunne darm bevorderen. Deze bacteriën kunnen voor de vorming van gas en lucht zorgen, waardoor het eten naar boven gestuwd wordt en er vaker geboerd moet worden (23, 24). Een low carb dieet kan refluxproblemen verminderen (25, 26). In een studie kregen deelnemers prebiotische vezels toegediend, waardoor gasproducerende bacteriën werden gevoed en klachten als brandend maagzuur werden verergerd (27). Bij mensen die antibiotica gebruiken worden de darmbacteriën (die gas produceren) gedood, waardoor refluxklachten afnemen (28, 29). Dat wil niet zeggen dat antibioticagebruik is aan te raden, maar het geeft wel aan dat de theorie inderdaad in de praktijk wordt ondersteund.
#8. Wees zuinig met alcohol – Alcohol kan ervoor zorgen dat de maagwand meer maagzuur produceert, terwijl de onderste slokdarmkringspier zich ontspant (30, 31). Hierdoor is het risico op brandend maagzuur hoger. Volgens studies kan zelfs een kleine hoeveelheid alcohol bij gezonde personen al zorgen voor refluxproblemen (32, 33). Bier en wijn werken volgens goede studies brandend maagzuur in de hand, in vergelijking met een glas water (34, 35).
#9. Wees matig met koffie – Koffie kan de onderste slokdarmkringspier tijdelijk verzwakken, waardoor je kans op refluxklachten toeneemt (36). Dit effect blijkt zelfs (zij het in mindere mate) voor cafeïnevrije koffie te gelden (37). Thee is vaak minder een probleem.
#10. Vermijd rauwe ui – Dit geldt niet voor iedereen, maar sommige mensen kunnen door het eten van rauwe uien refluxklachten krijgen (38). Ook zitten er in rauwe uien lastig verteerbare vezels, die bij sommigen een opgeblazen gevoel kunnen geven (39). Door uien goed te bakken, kunnen de klachten sterk verminderen.
#11. Blijf weg bij koolzuurhoudende dranken – Allereerst kan koolzuurgas het boeren bevorderen, waardoor maagzuur in de slokdarm kan ontsnappen (40). Daarbij blijken koolzuurhoudende frisdranken te kunnen zorgen voor een toename van zuuraanvallen (41). Zelfs koolzuurhoudend water (zoals Spa rood) kan dit effect hebben omdat het de sluitspier van de maag verzwakt, in vergelijking met het drinken van plat water (42, 43).
#12. Beperk de inname van citrusvruchtensap – Volgens studies nemen bij het merendeel van de patiënten met brandend maagzuur de klachten toe na het drinken van sinaasappelsap (44). Zelfs ontzuurde sinaasappelsap gaf mensen die er gevoelig voor zijn brandend maagzuur (45).
#13. Blijf weg bij sterk gekruid voedsel – Uit een studie die keek naar het effect van vele voedingsmiddelen, bleek dat flink gekruide en gepeperde maaltijden de grootste boosdoeners zijn van allemaal (46). Zeker wanneer deze gecombineerd worden met noedels. Heet eten bevat de stof capsaïcine, waardoor het voedsel langer in de maag blijft, wat ervoor zorgt dat het risico op zuurbranden toeneemt.
#14. Drink beter geen muntthee – Een ander kruid dat voor brandend maagzuur kan zorgen is munt (47, 48). Veel mensen drinken na het eten een kopje muntthee om de spijsvertering ‘een handje te helpen’. Dat blijkt dus geen goed idee als je gevoelig bent voor refluxproblematiek.
#15. Ook chocolade is een risicofactor – Veel mensen ervaren dat het eten van chocolade een trigger kan zijn voor brandend maagzuur. Volgens wetenschappers is chocolade dan ook in staat om de onderste slokdarmkringspier te ontspannen (49, 50).
#16. Pas op met het toevoegen van zout – Een studie wijst uit dat mensen die vaak zout toevoegen aan hun maaltijd, een grotere kans hebben op het krijgen van brandend maagzuur (51). De kans blijkt zelfs 70% groter, dan bij mensen die geen zout gebruiken. Opvallend is dat de wetenschappers nog niet precies weten hoe dit komt.
Nog enkele praktische tips
Naast het vermijden van bepaalde voeding, is het ook bekend dat sommige voedingsmiddelen de problemen kunnen helpen verlichten. Beter is het om vooral te kiezen voor onbewerkte voeding en daarbij de nadruk te leggen op voedsel met wat meer eiwitten (52). Een praktische en effectieve tip is om het hoofdeinde van het bed iets te verhogen, dat kan met een kussen of door een verhoging onder de poten aan te brengen (53, 54). Dan wordt er voorkomen dat er maagzuur uit de maag terugstroomt de slokdarm in. Daarbij kan het ook raadzaam zijn om niet op je rechterzij te slapen. Omdat de ingang van de slokdarm zich rechts van de maag bevindt, kan er maagzuur uit de maag lekken (55). Slapen op je linkerzij voorkomt dan brandend maagzuur tijdens de nacht (56).
Te veel maagzuur?
Soms is brandend maagzuur niet een teken van een teveel aan maagzuur, maar een tekort (57). Deze mensen hebben dan vaak baat bij het slikken van betaine HCL (58). Het boek Waarom maagzuur goed voor je is gaat hier nog dieper op in.
Tot slot
Er zijn vele factoren die kunnen bijdragen aan het krijgen van brandend maagzuur. Gelukkig is er veel aan te doen, maar het zal een zoektocht zijn wat voor jou het beste werkt. Ook in dit geval geldt dat elk mens anders is.
