Voedingswaardetabel van gerst per 100 gram:

Per 100 g / ml	Gerst	ADH*
kcal	333	16,65%
Kj	1396	16,62%
Water (g)	11,4	0,57%
Eiwit (g)	11	19,64%
Koolhydraten (g)	59,5	22,88%
Suiker (g)	1,5
Vet (g)	2,1	3,00%
Verzadigd (g)	0,4
E.O.V. (g)	0,2
M.O.V. (g)	1
Omega 6 (g)	–
Omega 3 (g)	–
Cholesterol (mg)	–
Vezels (g)	15	42,86%
A (mg)	–
B1 (mg)	0,3	27,27%
B2 (mg)	0,18	12,00%
B3 (mg)	4,6	28,75%
B5 (mg)	0,3	6,00%
B6 (mg)	0,6	40,00%
B11 / Foliumzuur  (ug)	50	16,67%
B12 (ug)	–
C (mg)	–
D (ug)	–
E (mg)	0,6	6,00%
Vitamine K (ug)	2,2	1,83%
Natrium (mg)	20	2,00%
Kalium (mg)	450	12,86%
Calcium (mg)	40	4,00%
Fosfor (mg)	340	42,50%
IJzer (mg)	2,8	35,00%
Jodium (ug)	0,5	0,33%
Magnesium (mg)	90	30,00%
Koper (mg)	0,3	33,33%
Selenium (ug)	1	1,82%
Zink (mg)	3,1	20,67%

Bron: Nevo, USDA, Pubmed, CNF
* Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid

Over gerst
Gerst is een graansoort die wat in de vergetelheid is geraakt. We kennen deze soort vooral als belangrijk ingrediënt voor bier en whisky. Verder wordt gerst veel gebruikt als veevoer. Gerst wordt nog weleens verward met gierst, terwijl deze twee granen duidelijk van elkaar verschillen.

Herkomst en groeiwijze
Gerst is onderdeel van de grassenfamilie, net als bijvoorbeeld tarwe, rijst en haver. Leden van deze familie herkennen we aan karakteristieke overeenkomsten in stengel, blad, bloem en bloeiwijze. Ook hebben de soorten van de grassenfamilie een overeenkomstige geur. Gerst kan zowel een zomer- als een winterplant zijn. Zomergerst is een éénjarig gewas, wintergerst is tweejarig.

Gerst is een van de oudste gecultiveerde graangewassen. Gerst wordt over de hele wereld verbouwd en groeit zowel in een gematigd als in een tropisch klimaat. De gecultiveerde gerst voor de commerciële teelt stamt af van de wilde gerst. Zo’n 7000 jaar geleden werd er al gerst verbouwd in landen als Afghanistan en Syrië. Vroeger was gerst een populair graan, maar tegenwoordig wordt het weinig meer gegeten. De populariteit van graansoorten als rijst en tarwe hebben gerst min of meer verdrongen uit ons menu.

Verkrijgbaar
Gerst is een vrij onbekend graan en het is niet overal te koop. In gespecialiseerde supermarkten en biologische winkels zal je gerst waarschijnlijk wel vinden. Gerst wordt verkocht als gemalen graan (gerstemeel), de hele korrel, de ontvliesde variant (gort) en als gerstevlokken. Ook parelgort is gemaakt van gerst. Hierbij is de zemel van het graan ver weggeslepen waardoor er een ronde korrel (parel) ontstaat.

Bewaren
Bewaar gerst, net als andere granen: altijd droog en goed afgesloten.

Toepassing
Gerst smaakt nootachtig en gekookt heeft het een consistentie die wat op pasta lijkt. Gerst kan je op verschillende manieren verwerken. Het is lastig om van alleen gerstemeel brood te maken omdat het niet rijst. Wel kan het meel gemengd worden met wél rijzende granen, zoals tarwesoorten. Van gort worden verder traditionele gerechten als gortepap of krentjesbrij gemaakt.

Als ingrediënt bij de bierbereiding wordt gerst eerst vermout. Dit is het laten ontkiemen van de graankorrels in lauw water. Hierbij wordt zetmeel omgezet in suikers. Deze suikers worden door vergisting weer omgezet in CO2 en alcohol. Gerst leent zich van alle graansoorten het beste voor ‘vermouting’ omdat het vliesje om de gerst de kiem beschermt.

Wist je dat:

• De grassenfamilie wel uit 8000 soorten bestaat?
• Gerst gluten bevat, maar in mindere hoeveelheid dan bijvoorbeeld tarwe?
• Gerst dat geschikt is om bier te brouwen ‘brouwgerst’ wordt genoemd?

Wetenschappelijke weetjes over de voedingswaarde van gerst
Gerst bevat veel vezels in de vorm van bèta-glucanen die kunnen bijdragen aan het verlagen van het LDL-cholesterol in het bloed (1, 2). Het dagelijks eten van gerst kan de risicofactoren op cardiovasculaire aandoeningen verlagen (3). Daarnaast kan de lipidenstofwisseling verbeteren door gerst (4). Volgens wetenschappers kan deze graansoort insulineresistentie en obesitas buiten de deur houden (5).

Zie voor meer informatie over voedingsmiddelen ook het boek:

(1) Shimizu C, Kihara M, Aoe S. Effect of high beta-glucan barley on serum cholesterol concentrations and visceral fat area in Japanese men–a randomized, double-blinded, placebo-controlled trial. Plant foods for human nutrition (Dordrecht, Netherlands). 2008; 63(1):21-5.

(2) Talati R, Baker WL, Pabilonia MS, White CM, Coleman CI. The effects of barley-derived soluble fiber on serum lipids. Annals of family medicine. 2009; 7(2):157-63.

(3) Behall KM, Scholfield DJ, Hallfrisch J. Lipids significantly reduced by diets containing barley in moderately hypercholesterolemic men. Journal of the American College of Nutrition. 2004; 23(1):55-62.

(4) Li J, Kaneko T, Qin LQ, Wang J, Wang Y. Effects of barley intake on glucose tolerance, lipid metabolism, and bowel function in women. Nutrition (Burbank, Los Angeles County, Calif.). 2003; 19(11-12):926-9.

(5) Choi JS, Kim H, Jung MH, Hong S, Song J. Consumption of barley beta-glucan ameliorates fatty liver and insulin resistance in mice fed a high-fat diet. Molecular nutrition & food research. 2010; 54(7):1004-13.