De Europese Commissie heeft tot veler verbazing de toelating van het bestrijdingsmiddel glyfosaat de afgelopen maand met 10 jaar verlengd. De EC negeert hiermee de noodklok die 159 wetenschappers via een brandbrief hebben geluid. Zij zeggen dat de onafhankelijke wetenschap niet serieus genomen wordt en dat er vooral gesponsorde studies meetellen in het besluit. De industrie blijkt een bijzonder lange arm te hebben. In dit artikel kijken we naar wat glyfosaat is, welke bewijzen er op tafel liggen en hoe we ons tegen deze stof kunnen beschermen.
Wat is glyfosaat?
Glyfosaat is een herbicide, oftewel een middel tegen onkruid. Het is de werkzame stof in veel onkruidverdelgers, zoals Roundup van Monsanto. Glyfosaat werkt door het EPSPS-enzym te blokkeren dat planten nodig hebben voor de productie van essentiële aminozuren. Zonder deze aminozuren kan de plant niet overleven en zeer snel verwelken en afsterven.
Hoe verspreidt glyfosaat zich?
Glyfosaat maakt het leven van een boer een stuk gemakkelijker. Het zou eigenlijk een laatste middel moeten zijn, maar het wordt massaal en op grote schaal toegepast (1). Hierdoor lekt het via de bodem overal in weg en zit het zelfs in ons kraanwater en voedsel (2, 3, 4). Het gaat zelfs zo ver dat biologisch voedsel ook glyfosaat bevat (5). De vraag is dus niet óf je dit middel binnenkrijgt, maar in welke hoeveelheid. Volgens onderzoek blijkt het merendeel van de Nederlanders dan ook aantoonbaar glyfosaat in de urine te hebben (6).
Wel of niet kankerverwekkend?
Er is veel discussie over de vraag of glyfosaat nu kankerverwekkend is of niet. Op de lijst van het Internationaal Instituut voor Kankeronderzoek (IARC) wordt glyfosaat aangemerkt als kankerverwekkend voor mensen (7, 8). De Amerikaanse EPA en de Europese EFSA beweren echter het tegendeel (9, 10). Het bewijs is op dit moment gemengd (11, 12, 13, 14, 15). Onderzoekers zeggen dat de veiligheid niet kan worden gegarandeerd en dat er meer onderzoek nodig is (16). Bij twijfel niet doen zou ik zeggen, maar daar denkt de Europese Commissie kennelijk anders over.
De schadelijke werking op onze gezondheid
Afgezien van de vraag of glyfosaat kankerverwekkend is, zijn er ook tal van aanwijzingen dat het voor nog veel meer gezondheidsschade kan zorgen. Zo blijkt het namelijk volgens recente onderzoeken schadelijk voor de darmflora (17, 18, 19, 20, 21). Ook kan glyfosaat volgens vele onderzoekers de hormoonbalans verstoren (22, 23, 24, 25). Verder zijn er ook aanwijzingen dat het middel schadelijk is voor de voortplanting en vruchtbaarheid (26, 27, 28), ons DNA (29, 30, 31) en de lever (32, 33, 34, 35). Er zijn ook aanwijzingen dat glyfosaat het brein kan binnendringen, wat kan leiden tot neurologische ziektes zoals Parkinson (36, 37, 38). Eén studie heeft vastgesteld dat de schadelijke effecten zich soms pas voordoen bij nakomelingen van de tweede of derde generatie, waardoor de link met glyfosaat vaak niet gelegd wordt (39).
Bij ‘veilige’ doseringen al schadelijk
De doorgaans zeer kritische website factcheck.org heeft ook eens goed gekeken naar glyfosaat. Ze concluderen dat het pas echt schadelijk wordt bij hogere doseringen (40). Bij sommige mensen is de hoeveelheid glyfosaat in het bloed met meer dan 1000% gestegen (41). Deze trend is ook bij dieren zichtbaar (42). Volgens sommige onderzoekers is glyfosaat al giftig bij lage doseringen (43). In een onderzoek gefinancierd met crowdfunding keken Italiaanse onderzoekers nog eens goed naar het effect van glyfosaat (44). Ze gaven op dagelijkse basis een absoluut veilig geachte dosis glyfosaat aan ratten, wat toch effect bleek te hebben op hun nakomelingen (hierover later meer).
Zeer schadelijk voor het milieu en de dieren
Het gebruik van glyfosaat ligt in werkelijkheid 5 keer hoger dan de overheid ons doet geloven (45). Wanneer glyfosaat in de natuur wordt afgebroken, ontstaat er AMPA. Deze stof is ook bioactief en schadelijk (46). In de Europese bodem komt veel glyfosaat voor, maar nog vaker AMPA (47). Deze stoffen verstoren het bodemleven, waardoor dat ziek raakt (48, 49). Ook zijn er studies waaruit blijkt dat glyfosaat de navigatie van bijen in de war brengt, waardoor ze massaal sterven (50). Het blijkt dat onze lucht tegenwoordig in de meeste gevallen ook drager is van glyfosaat (51). We krijgen het dus niet alleen via ons drinkwater binnen, maar ook via de lucht.
Vooral granen bevatten veel glyfosaat
Omdat glyfosaat planten in een mum van tijd kan laten verdorren, gebruiken Europese boeren het op grote schaal om het oogsten van granen makkelijker te maken. Vlak voor de oogst spuiten ze hun hele veld onder, zodat de oogst sneller verloopt. Omdat het kort op elkaar gebeurt, is er geen tijd om het glyfosaat door de regen te laten wegspoelen. Door deze methode zit er vaak glyfosaat in graan, een voedingsmiddel dat in het westerse dieet vaak op het menu staat (52). Het merendeel van het brood in de supermarkten over de wereld bevat glyfosaat (53, 54, 55, 56). Ook haver blijkt vaak besmet (57). Enkele jaren geleden ontdekten wij in een laboratoriumtest dat meer dan de helft van het bier in de supermarkt ook glyfosaat bevat (58). Naast bier, blijkt het overigens ook regelmatig in wijn te zitten (59).
Hoe blootstelling te verminderen?
De Amerikaanse consumentenbond adviseert mensen die zo min mogelijk glyfosaat binnen willen krijgen, om te kiezen voor biologische producten (60). Een recent onderzoek toonde inderdaad aan dat het glyfosaatgehalte in het lichaam gemiddeld met meer dan 70 procent daalde, bij zowel volwassenen als kinderen, na slechts zes dagen biologisch eten (61).
Hoe glyfosaat van groenten en fruit wassen?
Als het om bestrijdingsmiddelen gaat, is het altijd slim om zowel biologische als niet-biologische producten goed te wassen alvorens ze te eten, om zo de hoeveelheid bestrijdingsmiddelen in het algemeen eraf te wassen (62). Als het specifiek om glyfosaat gaat, is er een studie die meldt dat elektrolyse de hoeveelheid glyfosaat in water kan verminderen (63). Wij verkopen inmiddels meer dan een jaar de AquaPure (die op basis van elektrolyse werkt), die ik al eerder in een Nederlands laboratorium had laten testen. Daaruit bleek dat de AquaPure de hoeveelheid glyfosaat in water met 60% kan terugbrengen. Nu hebben wij pas een nieuwe analyse binnengekregen en daaruit blijkt dat de AquaPure in staat is om de hoeveelheid glyfosaat op de schil van groente en fruit te verminderen met meer dan 95% bij 2 cycli (duurt 10 minuten). Daarnaast kan elektrolyse volgens meerdere onderzoeken ervoor zorgen dat de bestrijdingsmiddelen significant worden afgebroken (64, 65, 66, 67, 68, 69). Wij gebruiken de AquaPure nu zelf thuis meer dan 1,5 jaar met veel plezier. We maken vaak meteen voor de hele week onze groenten en fruit schoon, zodat we een voorraadje hebben. Mocht je de AquaPure nog niet bezitten en zelf ook in huis willen halen, dan kun je deze met een leuke korting in huis halen. Alleen deze maand geven we € 10,- korting en gratis verzending op de AquaPure in onze webshop.
