Chronische systemische ontstekingen, soms ook wel chronische laaggradige ontstekingen genoemd, worden in verband gebracht met het ontstaan en verergeren van de meeste vormen van kanker. Wetenschappers vermoeden daardoor dat omega-3 vetzuren door hun ontstekingsremmende eigenschappen een preventieve of zelfs therapeutische werking kunnen hebben tegen sommige soorten kanker. Onderzoeken naar de effecten van omega-3 supplementatie op C-reactief proteïne bij mensen met kanker hebben echter tot nu toe tegenstrijdige resultaten opgeleverd.
C-reactief proteïne wordt door de lever uitgescheiden en is een signaal van systemische ontsteking. Meestal wordt C-reactief proteïne afgekort tot CRP. Het wordt in de bloedbaan gebracht als reactie op ontsteking in het lichaam. Ontsteking is een manier van het lichaam om weefsels te beschermen bij verwonding of infecties. Het kan pijn, roodheid en zwelling op de gewonde of getroffen plek veroorzaken. Sommige auto-immuunziektes en chronische ziekten kunnen ook ontstekingen veroorzaken. Hoewel een tijdelijke ontsteking genezend kan werken, kunnen chronische ontstekingen het lichaam op de lange termijn beschadigen.
Chronische ontsteking wordt ook wel een langzame, langdurige ontsteking genoemd die gedurende langere perioden van enkele maanden tot jaren aanhoudt. Er zijn vele oorzaken van chronische ontstekingen vastgesteld, maar de moderne leefstijl en het bijbehorende dieet zijn daar ook onderdeel van.
Normaal is het niveau van C-reactief proteïne in het bloed laag. Hoge niveaus kunnen een teken zijn van een ernstige tijdelijke infectie of chronische ontsteking.
Om erachter te komen of omega-3 nu zin heeft in de strijd tegen kanker kwamen onderzoekers op het idee om alle bestaande studies van hoge kwaliteit samen te voegen in een zogenaamde meta-analyse. Hierbij kwamen zij uit op een verzameling van maar liefst 17 gerandomiseerde gecontroleerde trials die keken naar de effecten van omega-3 suppletie op CRP-niveaus bij in totaal 916 volwassen kankerpatiënten.
De onderzoekers voerden subgroepanalyses uit op basis van een aantal variabelen, waaronder de kwaliteit van de onderzoeken, de locatie (Amerika, Azië en Europa), kankertype (borst, maag-darm, hoofd-hals, long, en andere), type vetzuur (omega-3 meervoudig onverzadigde vetzuren of PUFA’s, gecombineerd DHA en EPA, en alleen EPA), therapieduur (≤1 maand en >1 maand) en leeftijd van de patiënten (<60 jaar en ≥60 jaar).
Uiteindelijk concludeerden de onderzoekers dat suppletie met omega-3 de CRP-spiegel verbeterde.
Volgens analyses van enkele subgroepen waren de effecten sterker bij onderzoeken van lagere kwaliteit, onderzoeken die in Azië werden uitgevoerd, onderzoeken die naar maag-darm- en hoofd-halskankersoorten keken, onderzoeken die omega-3 vetzuren en gecombineerde DHA + EPA gebruikten en onderzoeken waarin de deelnemers <60 jaar oud waren.
Beperkingen van het onderzoek
Hoewel de resultaten veelbelovend zijn, kent de studie ook een aantal zwaktes. Een zwakte van de analyse was dat er een aanzienlijke heterogeniteit in de hoofdanalyse was en in de meeste van de subgroep analyses, dat houdt in dat alle resultaten van de meegenomen studies onderling niet altijd vergelijkbaar zijn. Sommige van de subgroepen omvatten slechts 1-2 trials en is dan wat mager om tot een definitieve conclusie te komen. Bij enkele studies werd er ook een publicatiebias ontdekt.
Conclusie
De originele conclusie van de onderzoekers luidde: omega-3 vetzuren kunnen systemische ontsteking verminderen, zoals blijkt uit de CRP-niveaus bij kankerpatiënten. Het gebruik van omega-3 vetzuren wordt aanbevolen voor kankerpatiënten vanwege hun ontstekingsremmende eigenschappen.
Bron: Pan L, Zhou Y, Yin H, Hui H, Guo Y, Xie X. Omega-3 polyunsaturated fatty acids can reduce c-reactive protein in patients with cancer: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Nutr Cancer. 1 juni 2021;1–12.
