Het mediterrane dieet staat bij onderzoekers over het algemeen als zeer gezond te boek. Mensen ruilen hun bewerkte vlees, geraffineerde granen, suikers en zout in voor vis, volkoren granen, groenten, fruit, een beetje rode wijn en flink wat olijfolie. Dat kan je alleen maar toejuichen toch?
Een groep wetenschappers maakte zich toch zorgen. Omdat het mediterrane dieet nogal wat plantaardige voeding bevat, vroegen ze zich af hoe het met de blootstelling aan bestrijdingsmiddelen is gesteld. Zij besloten hier een vijf-weekse studie van te maken van het type randomized controlled trial (RCT), een studieopzet die doorgaans hoog wordt aangeslagen. Zodoende kwamen de onderzoekers er via urinemonsters achter dat het overschakelen van het standaard westerse dieet naar het mediterrane dieet inderdaad zorgde voor een flinke toename in geconsumeerde bestrijdingsmiddelen. Maar er is ook goed nieuws: de onderzoekers zagen geen stijging wanneer er werd gekozen voor biologische voeding. De consumptie van dierlijke producten, bewerkt voedsel, fruit en fruitsap, geraffineerde granen, bier en cider bleek nauwelijks bij te dragen aan de inname van bestrijdingsmiddelen. Voedsel waarbij zij wel een flinke stijging in uitgeplaste bestrijdingsmiddelen zagen waren groente, wijn, thee, volkoren granen en koffie. De onderzoekers raden aan om deze laatste categorie altijd voor biologisch te kiezen.
De samenvatting van de studie:
Achtergrond: In observationele studies is een verband gelegd tussen blootstelling aan pesticiden en verschillende ziekten, terwijl de consumptie van biologisch voedsel in verband wordt gebracht met positieve gezondheidsresultaten. De normen van de biologische landbouw verbieden het gebruik van de meeste pesticiden, en de consumptie van biologisch voedsel kan daarom de blootstelling aan pesticiden verminderen.
Doelstellingen: Bepalen van de effecten van dieet (Westers vergeleken met Mediterraans) en voedseltype (conventioneel vergeleken met biologisch) en geslacht op de uitscheiding van residuen van bestrijdingsmiddelen in de urine (UPRE), evenals associaties tussen specifieke dieetcomponenten en UPRE.
Methoden: In deze 2 weken durende, gerandomiseerde voedingsinterventietrial werden gezonde volwassenen willekeurig toegewezen aan een interventie- (n = 13) of conventionele (n = 14) groep. Terwijl de deelnemers in de interventiegroep een Mediterraan dieet (MedDiet) consumeerden dat volledig uit biologische voedingsmiddelen bestond, consumeerde de conventionele groep een MedDiet dat volledig uit conventionele voedingsmiddelen bestond. Beide groepen consumeerden gewone westerse diëten gemaakt van conventionele voedingsmiddelen voor en na de 2-wk interventieperiode. Het primaire resultaat was UPRE. Daarnaast beoordeelden we de samenstelling van het dieet en de residuprofielen van bestrijdingsmiddelen in de gegeten voedingsmiddelen. De deelnemers waren op de hoogte van de groepsindeling, maar de beoordelaars van de studie niet.
Resultaten: Tijdens de interventieperiode was de totale UPRE 91% lager bij biologische (gemiddeld 17 μg/d; 95% CI: 15, 19) dan bij conventionele (gemiddeld 180 μg/d; 95% CI: 153, 208) voedselconsumptie (P < 0,0001). In de conventionele groep verhoogde de overschakeling van het gebruikelijke westerse dieet naar het MedDiet de uitscheiding van insecticiden van 7 tot 25 μg/d (P < 0,0001), de uitscheiding van organofosfaten van 5 tot 19 μg/d (P < 0,0001), en de uitscheiding van pyrethroïdresiduen van 2,0 tot 4,5 μg/d (P < 0,0001). Kleine maar significante effecten van geslacht werden gevonden voor chloormequat, herbicide, en totale pesticide residu uitscheiding.
Conclusies: Verandering van een gewoon westers dieet naar een MedDiet was geassocieerd met een verhoogde blootstelling aan insecticiden, organofosfaten en pyrethroïden, terwijl biologische voedselconsumptie de blootstelling aan alle groepen van synthetische chemische pesticiden verminderde. Dit kan de positieve gezondheidsresultaten in verband met biologische voedselconsumptie in observationele studies verklaren.
De originele studie vind je hier: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34718382/Rempelos L, Wang J, Barański M, Watson A, Volakakis N, Hoppe H-W, e.a. Diet and food type affect urinary pesticide residue excretion profiles in healthy individuals: results of a randomized controlled dietary intervention trial. Am J Clin Nutr. 9 februari 2022;115(2):364–77.
