Is het verstandig om koffie te drinken op een lege maag?

Koffie is zo’n populaire drank dat het consumptieniveau in sommige landen op de tweede plaats komt na water (1). Naast het feit dat de cafeïne in koffie helpt om je minder moe en alerter te maken, kan het je stemming, hersenfunctie en sportprestaties verbeteren. Het kan ook gewichtsverlies stimuleren en beschermen tegen ziekten zoals diabetes type 2, alzheimer en hartziekten (23). Veel mensen genieten ‘s morgens vroeg van koffie. Toch beweren sommige mensen dat koffie op een lege maag je gezondheid kan schaden. In dit artikel wordt besproken of je wel koffie moet drinken op een lege maag.

Veroorzaakt het problemen met de spijsvertering?
Onderzoek toont aan dat de bitterheid van koffie de productie van maagzuur kan stimuleren (45). Als zodanig geloven veel mensen dat koffie je maag irriteert, de symptomen van darmstoornissen zoals het prikkelbare darmsyndroom (IBS) verergert en brandend maagzuur, maagzweren, misselijkheid, zure oprispingen en indigestie veroorzaakt. Sommigen suggereren dat het drinken van je bakkie troost op een lege maag bijzonder schadelijk is, omdat er geen ander voedsel aanwezig is om te voorkomen dat het zuur je maagslijmvlies beschadigt. Toch slaagt het onderzoek er niet in een sterk verband te vinden tussen koffie en spijsverteringsproblemen – of je het nu drinkt op een lege maag of niet (6). Hoewel een klein deel van de mensen extreem gevoelig is voor koffie en regelmatig last heeft van brandend maagzuur, braken of indigestie, blijven de frequentie en de ernst van deze symptomen constant, ongeacht of ze het drinken op een lege maag of met eten (7). Toch is het belangrijk om op te letten hoe je lichaam reageert. Als je problemen ondervindt met de spijsvertering na het drinken van koffie op een lege maag, maar niet bij het drinken bij een maaltijd, overweeg dan om je inname dienovereenkomstig aan te passen.

Kortom: Koffie verhoogt de productie van maagzuur, maar lijkt voor de meeste mensen geen spijsverteringsproblemen te veroorzaken. Daarom is het drinken ervan op een lege maag prima.

Verhoogt koffie het niveau van het stresshormoon?
Een ander veel voorkomend argument is dat het drinken van koffie op een lege maag het niveau van het stresshormoon cortisol kan verhogen. Cortisol wordt geproduceerd door je bijnieren en helpt stofwisseling, de bloeddruk en de bloedsuikerspiegel te reguleren. Chronisch bovenmatig hoge niveaus kunnen echter gezondheidsproblemen veroorzaken, waaronder botverlies, hoge bloeddruk, type 2 diabetes en hartaandoeningen (8). Cortisolniveaus pieken van nature rond de tijd dat je wakker wordt, dalen in de loop van de dag, en zijn bij het aanbreken van de nacht het laagst (9). Interessant is dat koffie de cortisolproductie stimuleert. Zo beweren sommige mensen dat het drinken ervan ‘s morgens vroeg, wanneer het cortisolgehalte al hoog is, gevaarlijk kan zijn. De cortisolproductie als reactie op koffie blijkt echter veel lager te zijn bij mensen die regelmatig koffie drinken, en sommige studies laten geen enkele stijging van cortisol zien. Plus, er is weinig bewijs om te suggereren dat het drinken van koffie op een volle maag deze respons vermindert (910). Sterker nog, zelfs als je het niet vaak drinkt, lijkt elke verhoging van het cortisolniveau tijdelijk. Er is weinig reden om aan te nemen dat zo’n korte piek zou leiden tot langdurige gezondheidscomplicaties (9). Kortom, de negatieve effecten van chronisch hoge niveaus van dit hormoon zijn eerder het gevolg van een gezondheidsstoornis zoals het syndroom van Cushing dan van je koffie-inname.

Kortom: Koffie kan een tijdelijke stijging van het stresshormoon cortisol veroorzaken. Toch zal dit waarschijnlijk niet leiden tot gezondheidsproblemen, ongeacht of je het drinkt op een lege maag of samen met voedsel.

Andere mogelijke bijwerkingen
Koffie kan ook een paar negatieve bijwerkingen hebben, ongeacht of je het op een lege maag drinkt. Zo kan cafeïne bijvoorbeeld verslavend zijn, en sommige mensen kunnen er genetisch gezien bijzonder gevoelig voor zijn (1112). Dat komt omdat regelmatige koffie-inname je hersenchemie kan veranderen, waardoor steeds grotere hoeveelheden cafeïne nodig zijn om dezelfde effecten te produceren (13). Het drinken van te grote hoeveelheden kan leiden tot angst, rusteloosheid, hartkloppingen en verergerde paniekaanvallen. Het kan zelfs leiden tot hoofdpijn, migraine en hoge bloeddruk bij sommigen (11415). Om deze reden zijn de meeste deskundigen het erover eens dat je je cafeïne-inname moet beperken tot ongeveer 400 mg per dag – het equivalent van 4-5 kopjes (0,95-1,12 liter) koffie (1617). Aangezien de effecten bij volwassenen tot 7 uur lang kunnen aanhouden, kan koffie ook je slaap verstoren, vooral als je het laat op de dag drinkt (1). Tenslotte kan cafeïne gemakkelijk in de placenta terechtkomen, en de effecten daarvan kunnen bij zwangere vrouwen en hun baby’s tot 16 uur langer duren dan normaal. Daarom worden zwangere vrouwen aangemoedigd om hun koffie-inname te beperken tot 1-2 kopjes (240-480 ml) per dag (118). Onthoud dat het drinken van koffie op een lege maag geen invloed lijkt te hebben op de sterkte of de frequentie van deze effecten.

Kortom: Te veel koffie drinken kan leiden tot angst, rusteloosheid, migraine en een slechte nachtrust. Er zijn echter geen aanwijzingen dat het drinken ervan op een lege maag de frequentie of de sterkte van deze bijwerkingen beïnvloedt.

Om te onthouden
Veel mensen genieten ‘s morgens vroeg van koffie voordat ze gegeten hebben. Ondanks hardnekkige mythes is er weinig wetenschappelijk bewijs dat het drinken ervan op een lege maag schadelijk is. Het heeft waarschijnlijk eerder dezelfde effecten op je lichaam, onafhankelijk van hoe je het consumeert. Maar toch, als je spijsverteringsproblemen ondervindt bij het drinken van koffie op een lege maag, probeer het dan eens te drinken met iets te eten erbij. Brengt dat verbetering, dan kun je misschien beter je gewoonte aanpassen (met toestemming vertaald).

Help anderen gezonder te worden en deel dit artikel:
Download nu tijdelijk gratis ons E-book Afvallen

Download nu tijdelijk gratis ons E-book Afvallen

Word lid van onze nieuwsbrief en ontvang gratis meer dan 100 wetenschappelijke tips om af te vallen!

Gelukt! Ga naar je inbox om het E-book te bekijken.