Zure kersen, ook bekend als krieken of Montmorency-kersen, zijn de laatste jaren steeds populairder geworden. Vergeleken met zoete kersen, die meestal vers worden gegeten, worden zure kersen vaak gedroogd, ingevroren of tot sap verwerkt. Het sap van zure kersen wordt gemaakt van de vruchten van de Prunus cerasus boom, die inheems is in Zuidwest-Azië en Europa, en wordt in verband gebracht met een aantal interessante gezondheidsvoordelen. Dat gezegd hebbende, kunnen sommige soorten sap van zure kersen aanzienlijke hoeveelheden toegevoegde suikers bevatten. De meeste voordelen kunnen we uiteraard verwachten van de ongezoete variant. Hier zijn 10 wetenschappelijk onderbouwde gezondheidsvoordelen van sap van zure kersen.
1. Rijk aan voedingsstoffen
Het sap van zure kersen is rijk aan diverse voedingsstoffen. Een portie van 240 ml bevat 119 calorieën en het volgende (1):
- Koolhydraten: 28 gram
- Vezels: 5 gram
- Eiwit: 2 gram
- Vet: 1 gram
- Vitamine A: 62% van de ADH
- Vitamine C: 40% van de ADH
- Mangaan: 14% van de ADH
- Kalium: 12% van de ADH
- Koper: 12% van de ADH
- Vitamine K: 7% van de ADH
Zure kersensap bevat ook kleinere hoeveelheden B-vitamines, calcium, ijzer, magnesium, omega-3 en omega-6 vetten, naast antioxidanten en andere heilzame plantaardige verbindingen (1, 2). Vergeleken met zoete kersen bevatten zure kersen 20 keer meer vitamine A, en hun gehalte aan antioxidanten is tot vijf keer hoger (1, 3, 4, 5). Een gemakkelijke manier om het verschil tussen zoete en zure kersen aan te geven, is de kleur. Zoete kersen hebben de neiging donkerder van kleur te zijn, terwijl zure kersen hun helderrode kleur behouden nadat ze zijn geoogst. Houd er rekening mee dat sommige soorten sap van zure kersen aanzienlijke hoeveelheden toegevoegde suikers bevatten, dus kies liever voor een ongezoete variant.
Kortom: Het sap van zure kersen bevat veel voedingsstoffen en heilzame plantaardige verbindingen. Vergeleken met zoet kersensap kan het ook hogere gehaltes aan bepaalde voedingsstoffen bevatten.
2. Kan de kracht verhogen en spierpijn verminderen
Lichamelijk actieve mensen kunnen bijzonder geïnteresseerd zijn in het effect van sap van krieken op spierkracht en spierpijn. De meeste studies hebben gunstige effecten gemeld. In een studie dronken langeafstandslopers ofwel 710 ml sap van zure kersen ofwel een placebo in de zeven dagen voorafgaand aan en op de dag van een wedstrijd. De lopers die kersensap kregen toegediend, ondervonden driemaal minder pijn tijdens en na de race dan de lopers die een placebo kregen (6). In een andere studie ondervonden hardlopers die 480 ml kersensap kregen in de dagen voor en onmiddellijk na een marathon minder spierschade, spierpijn en ontsteking. Ze herstelden ook sneller (7). Vergelijkbare resultaten zijn waargenomen na dagelijkse supplementatie met 480 mg poeder van de kers (8, 9, 10). Bovendien kunnen sap en supplementen van zure kersen de spierkracht vergroten. Eén groep mannen kreeg in de dagen voor en onmiddellijk na een intensieve weerstandstraining supplementen met zure kersen of een placebo. De groep met zure kersen verloor tot 4% minder spierkracht als gevolg van de training in vergelijking met mannen die een placebo kregen (10). Supplementen met zure kersen kunnen ook de spierafbraak en spierpijn verminderen en het herstel versnellen bij personen die weerstandtraining ondergaan (9, 10, 11). Hoewel de meeste studies gunstige effecten rapporteren, is het belangrijk op te merken dat een paar studies geen voordelen vonden. Meer onderzoek over dit onderwerp is dus nodig (12, 13).
Kortom: Inname van kersensap in de dagen voorafgaand aan en onmiddellijk volgend op intensieve lichamelijke inspanning kan het verlies van spierkracht en spierpijn verminderen. Het kan ook het herstel versnellen.
3. Kan je helpen beter te slapen
Sap van zure kersen kan een veilige en effectieve manier zijn om slapeloosheid te behandelen en de hoeveelheid slaap die je elke nacht krijgt te verhogen. Dat komt omdat zure kersen van nature rijk zijn aan melatonine, een hormoon dat verantwoordelijk is voor slaperigheid. Bovendien bevatten zure kersen een goede hoeveelheid tryptofaan en anthocyanen, twee stoffen die het lichaam kunnen helpen bij de aanmaak van melatonine en de werking ervan kunnen verlengen. Onderzoek toont aan dat suppletie met sap van zure kersen de melatoninespiegel verhoogt en de slaapkwaliteit en -duur helpt verbeteren (14). In een onderzoek dronken deelnemers die lijden aan slapeloosheid twee weken lang elke dag 480 ml kersensap of dezelfde hoeveelheid placebo-sap. Het kersensap verlengde de slaaptijd met gemiddeld 85 minuten. Interessant is dat sap van zure kersen net zo effectief, zo niet effectiever, lijkt te zijn bij het verminderen van slapeloosheid dan valeriaan en melatonine – de twee meest bestudeerde natuurlijke producten tegen slapeloosheid (15).
Kortom: Sap van zure kersen kan het melatonineniveau van het lichaam helpen verhogen. Dit helpt de symptomen van slapeloosheid te verminderen en kan resulteren in een betere kwaliteit van slaap.
4. Kan de symptomen van artritis en jicht verminderen
Van kersensap wordt vaak beweerd dat het de symptomen van artritis vermindert, zoals gewrichtspijn en ontsteking. In één studie verminderde sap van zure kersen bepaalde bloedmarkers van ontsteking bij vrouwen met osteoartritis, de meest voorkomende vorm van artritis (16). In een andere studie ondervonden patiënten die dagelijks twee flesjes van 240 ml sap van krieken consumeerden, na zes weken iets minder pijn en stijfheid (17). De waargenomen verschillen tussen patiënten die kersensap kregen en patiënten die een placebo kregen waren echter zeer klein (17). In studies is ook gekeken naar het effect van sap van zure kersen op jicht, een vorm van artritis die gepaard gaat met herhaalde aanvallen van zwelling en hevige pijn. Het drinken van sap van zure kersen lijkt het urinezuurgehalte in het bloed te verlagen – een chemische stof die jicht kan uitlokken wanneer deze in te hoge concentraties aanwezig is (18). Bovendien melden verschillende studies dat personen met jicht die dagelijks verse kersen of concentraat van kersensap consumeren, tot 50% minder kans hebben op een aanval (19, 20). Het totale aantal studies over dit onderwerp is echter beperkt en de meeste zijn observationeel. Het is dus moeilijk te bepalen of het kersensap de oorzaak is van de verminderde symptomen, dan wel of mensen met minder jichtsymptomen eerder geneigd zijn alternatieve behandelingen zoals kersensap te gebruiken.
Kortom: De ontstekingsremmende werking van kersensap kan de symptomen van artritis en jicht helpen verminderen. Het effect lijkt echter klein en meer onderzoek is nodig.
5. Zou de gezondheid van de hersenen kunnen bevorderen
Men denkt dat degeneratieve hersenaandoeningen zoals Parkinson en Alzheimer gedeeltelijk worden veroorzaakt door oxidatieve stress. Zure kersen en hun sap bevatten grote hoeveelheden antioxidanten en andere heilzame plantaardige verbindingen die een beschermende werking op de hersencellen kunnen hebben (21). In één onderzoek verbeterde het dagelijks nuttigen van 480 ml sap van krieken de antioxidantverdediging bij gezonde oudere mannen en vrouwen (22). In een andere studie consumeerden oudere volwassenen met milde tot matige dementie gedurende 12 weken ofwel 200 ml sap van zure kersen ofwel een placebo. Volwassenen in de kersensapgroep ervoeren verbeteringen in verbale vlotheid en korte- en langetermijngeheugen, terwijl die in de placebogroep geen verbeteringen ondervonden (23).
Kortom: Het hoge gehalte aan antioxidanten in sap van zure kersen kan de hersenfunctie helpen verbeteren en de symptomen van milde tot matige dementie helpen verminderen.
6. Kan het immuunsysteem versterken
Het sap van zure kersen is rijk aan vele vitaminen, mineralen en heilzame plantaardige verbindingen waarvan bewezen is dat ze uw immuunsysteem een boost geven. Onderzoekers denken met name dat het hoge gehalte aan antioxidanten van zure kersen infecties kan helpen voorkomen. In een studie werd bijvoorbeeld het effect van dit sap onderzocht op de symptomen van de bovenste luchtwegen die marathonlopers na een wedstrijd vaak ondervinden. Een groep hardlopers dronk sap van zure kersen in de dagen voor en onmiddellijk na een marathonwedstrijd, terwijl een andere groep een placebo gebruikte. 50% van de lopers die een placebo kregen, ontwikkelden klachten aan de bovenste luchtwegen na de race, terwijl geen van de lopers in de groep met kriekensap dat deed (24).
Kortom: Sap van zure kersen is rijk aan een reeks voedingsstoffen die het immuunsysteem kunnen versterken. Meer studies zijn echter nodig.
7–10. Andere mogelijke voordelen
Sap van zure kersen kan nog een aantal andere gezondheidsvoordelen bieden.
- 7. Kan beschermen tegen kanker: Bepaalde antioxidanten in sap van zure kersen kunnen helpen bij het uitschakelen van genen die betrokken zijn bij de groei van kanker. Dit is echter nog niet rechtstreeks op mensen getest (25).
- 8. Kan pijn verminderen: Zure kersensap kan helpen bij het verminderen van perifere neuropathie, een vorm van pijn die wordt veroorzaakt door zenuwbeschadiging (26).
- 9. Kan de bloeddruk verlagen: Onderzoeken tonen aan dat de consumptie van sap van zure kersen kan leiden tot een bescheiden verlaging van de bloeddruk (27, 28).
- 10. Kan je helpen gewicht te verliezen: Bij muizen werd waargenomen dat sap van zure kersen het gewicht, het buikvet en het cholesterolgehalte in het bloed vermindert. Studies bij mensen zijn echter nodig (29).
Kortom: Ook sap van krieken kan de hierboven genoemde voordelen bieden. Er zijn echter meer studies nodig voordat sterke conclusies kunnen worden getrokken.
Veiligheid, dosering en de beste tijd van inname
Als je geïnteresseerd bent in de voordelen van sap van zure kersen, kun je doseringsinstructies volgen die vergelijkbaar zijn met die welke in de bovenstaande studies zijn gebruikt. De meeste studies die voordelen aan het licht brachten, gaven de deelnemers twee dagelijkse dosissen van 240ml sap. Men gaat ervan uit dat dit overeenkomt met de consumptie van ongeveer 200 kersen per dag (24). Wat poedervormig kersensap betreft, werd in studies waarbij poedervormige supplementen werden gebruikt, meestal ongeveer 480mg per dag gebruikt. De meeste voordelen werden waargenomen na 7-10 dagen supplementatie. Bovendien is dit sap veilig voor de meeste mensen, hoewel het grote hoeveelheden sorbitol bevat – een soort suikeralcohol die bij sommigen maagpijn en diarree kan veroorzaken. Kersensap bevat ook quercetine, een plantaardige verbinding die een wisselwerking kan hebben met bepaalde medicijnen, met name bloedverdunners. Personen die medicijnen gebruiken, dienen een arts te raadplegen alvorens grote hoeveelheden sap van krieken aan hun dieet toe te voegen.
Kortom: Zure kersensap wordt voor de meeste mensen als veilig beschouwd. De bovenstaande doseringsinstructies kunnen je helpen de gezondheidsvoordelen te maximaliseren.
Om te onthouden
Sap van zure kersen is rijk aan voedingsstoffen, kan verschillende indrukwekkende gezondheidsvoordelen bieden en is een eenvoudige toevoeging aan zowat elk dieet. Het lijkt vooral effectief te zijn bij het verminderen van spierpijn en het verbeteren van de slaap. Daarom zouden lichamelijk actieve mensen en mensen die lijden aan slapeloosheid moeten overwegen dit sap eens te proberen. Voor de meeste voordelen kies je voor een ongezoete versie of meng je twee handenvol zure kersen met wat water om je eigen versie te maken (met toestemming vertaald).