Je kunt je tanden thuis op natuurlijke wijze bleken met producten die je in de supermarkt kunt vinden. De wetenschap achter deze methoden ontbreekt echter. Volgens een onderzoek wil 80% van de Amerikaanse volwassenen tussen 18 en 49 jaar wittere tanden en Amerikanen gaven in 2016 naar verluidt meer dan 1,4 miljard dollar uit aan thuisbleekproducten (1). Er zijn veel producten om uit te kiezen als het gaat om tanden bleken. De meeste bleekproducten maken echter gebruik van chemicaliën, wat voor veel mensen een probleem kan zijn. Als je wittere tanden wilt, maar ook de chemicaliën wilt vermijden, kun je in dit artikel vele opties vinden die zowel natuurlijk als veilig zijn.
Wat veroorzaakt gele tanden?
Meerdere factoren zorgen ervoor dat tanden dof worden en hun heldere, witte glans verliezen. Bepaalde voedingsmiddelen kunnen vlekken maken op het glazuur, de buitenste laag van de tanden. Bovendien kan tandplak op je tanden ervoor zorgen dat ze er geel uitzien (2, 3). Dit type verkleuring kan meestal worden behandeld met regelmatige reiniging en witmakende middelen. Soms zien tanden er echter geel uit omdat het harde glazuur is geërodeerd, waardoor het onderliggende tandbeen zichtbaar wordt. Tandbeen is een van nature geel, benig weefsel dat onder het glazuur ligt (4).
Hoe maak je je tanden op natuurlijke wijze witter
1. Doe aan oil pulling
Oil pulling is een traditioneel middel, afkomstig uit India, bedoeld om de mondhygiëne te verbeteren en gifstoffen uit het lichaam te verwijderen. Het houdt in dat je olie in je mond laat rondgaan om bacteriën te verwijderen, die kunnen veranderen in tandplak en je tanden geel maken (5). Kokosolie is een populaire keuze omdat het een aangename smaak heeft en veel gezondheidsvoordelen biedt. Kokosolie bevat ook veel laurinezuur, waarvan bekend is dat het ontstekingen kan verminderen en bacteriën kan doden (6, 7). Enkele studies hebben aangetoond dat dagelijks oil pulling de bacteriën in de mond vermindert, samen met tandplak en gingivitis (6, 8). Streptococcus mutans is een van de belangrijkste soorten bacteriën in de mond die tandplak en tandvleesontsteking veroorzaken. Uit een onderzoek bleek dat dagelijks spoelen met kokosolie de Streptococcus mutans na twee weken aanzienlijk verminderde en dat het even effectief was als een antimicrobieel mondwater (9). Helaas is er geen wetenschappelijk bewijs dat oil pulling je tanden witter maakt. Het is echter een veilige praktijk en het proberen waard. Veel mensen beweren dat hun tanden witter en helderder zijn na regelmatig oil pulling. Neem voor oil pulling ongeveer 1 eetlepel (15 ml) kokosolie in je mond en duw en trek de olie 15-20 minuten lang tussen je tanden en kiezen door. Kokosolie is vast bij kamertemperatuur, dus je moet misschien een paar seconden wachten tot het gesmolten is. Zorg ervoor dat je de kokosolie in het toilet of de vuilnisbak spuugt, want als het in je afvoer terechtkomt kan het weer vaste vorm aannemen en een verstopping veroorzaken. In tegenstelling tot veel andere methoden om tanden te bleken, stelt trekken met kokosolie je tanden niet bloot aan zuur of andere ingrediënten die het glazuur aantasten. Dit betekent dat het veilig is om dagelijks te doen.
2. Poets met natriumbicarbonaat (zuiveringszout, baking soda)
Natriumbicarbonaat heeft natuurlijke witmakende eigenschappen, daarom is het een populair ingrediënt in commerciële tandpasta. Het is een mild schuurmiddel dat kan helpen vlekken op de tanden weg te schrobben (10, 11). Bovendien creëert het een alkalisch milieu in de mond, waardoor bacteriën niet kunnen groeien (10). Dit is geen middel dat je tanden van de ene op de andere dag witter maakt, maar na verloop van tijd zou je een verschil moeten merken in het uiterlijk van je tanden. De wetenschap heeft nog niet bewezen dat poetsen met zuivere baking soda je tanden witter maakt, maar verschillende studies tonen aan dat tandpasta met natriumbicarbonaat de gezondheid van het gebit kan verbeteren en een witmakend effect kan hebben. Uit één onderzoek bleek dat tandpasta’s met zuiveringszout significant effectiever waren in het verminderen van tandplak, tandvleesontsteking en bloedingen dan gewone tandpasta zonder zuiveringszout (12). Bovendien werd in een ander onderzoek geconcludeerd dat tandpasta’s met zuiveringszout mogelijk effectiever zijn in het verwijderen van vlekken en het wit maken van tanden dan andere soorten tandpasta (13). Om dit middel te gebruiken meng je 1 theelepel (6 gram) zuiveringszout met 2 theelepels water (5 ml) en poets je je tanden met de pasta. Je kunt dit een paar keer per week doen.
3. Gebruik waterstofperoxide
Waterstofperoxide is een natuurlijk bleekmiddel dat ook de bacteriën in de mond doodt (14). Het wordt zelfs al jaren gebruikt om wonden te ontsmetten omdat het bacteriën kan doden. Veel commerciële bleekproducten bevatten waterstofperoxide, zij het in een veel hogere concentratie dan je thuis zult gebruiken. Helaas is in geen enkel onderzoek het effect onderzocht van spoelen of poetsen met waterstofperoxide alleen, maar in verschillende onderzoeken zijn commerciële tandpasta’s met peroxide geanalyseerd. Uit één onderzoek bleek dat een tandpasta met een grotere hoeveelheid waterstofperoxide de tanden na 12 weken effectiever witter maakte dan tandpasta’s met een kleinere hoeveelheid (15). Uit een ander onderzoek bleek dat tandpasta met waterstofperoxide effectiever was dan andere soorten tandpasta – waaronder tandpasta’s met houtskool en schurende tandpasta’s – voor het verminderen van tandverkleuringen veroorzaakt door koffie (16). Er zijn echter enkele vragen over de veiligheid van waterstofperoxide. Sterk verdunde concentraties lijken veilig, maar sterke concentraties of overmatig gebruik kunnen irritatie van het tandvlees en gevoelige tanden veroorzaken. Er bestaat ook bezorgdheid dat hoge doses kanker kunnen veroorzaken, maar dit is niet bewezen (14, 17, 18). Je kan waterstofperoxide bijvoorbeeld gebruiken is als mondspoeling voordat je je tanden poetst. Zorg ervoor dat je een oplossing van 1,5% of 3% gebruikt om bijwerkingen te voorkomen. De meest gebruikelijke concentratie waterstofperoxide bij de drogist is een oplossing met 3%. Je kunt deze concentratie gemakkelijk verdunnen tot 1,5% door gelijke delen peroxide en water te mengen. Een andere manier om waterstofperoxide te gebruiken is door het te mengen met zuiveringszout om een tandpasta te maken. Combineer 2 theelepels (10 ml) waterstofperoxide met 1 theelepel (6 gram) zuiveringszout en poets voorzichtig je tanden met het mengsel. Beperk het gebruik van deze zelfgemaakte pasta tot een paar keer per week, want overmatig gebruik kan het tandglazuur aantasten.
4. Eet fruit en groenten
Een dieet met veel fruit en groenten kan goed zijn voor zowel je lichaam als je tanden. Hoewel ze geen vervanging zijn voor poetsen, kunnen knapperige, rauwe vruchten en groenten helpen tandplak weg te wrijven terwijl je kauwt. Aardbeien en ananas zijn twee vruchten waarvan wordt beweerd dat ze helpen je tanden witter te maken:
- Aardbeien: Je tanden bleken met een mengsel van aardbeien en zuiveringszout is een natuurlijke remedie die populair is gemaakt door beroemdheden. Voorstanders van deze methode beweren dat het appelzuur in aardbeien verkleuringen op je tanden verwijdert, terwijl het zuiveringszout vlekken wegpoetst. Dit middel is echter niet volledig wetenschappelijk onderbouwd. Aardbeien kunnen misschien helpen je tanden te scrubben en ze er witter laten uitzien, maar ze zullen waarschijnlijk niet doordringen in de vlekken op je tanden. Uit een studie uit 2015 bleek dat een mengsel van aardbei en zuiveringszout zeer weinig kleurverandering in de tanden veroorzaakte, vergeleken met commerciële witmakers (19). Als je besluit deze methode te proberen, beperk het gebruik dan tot een paar keer per week. Ondanks studies die aantoonden dat een pasta van aardbeien en zuiveringszout een minimaal effect had op het tandglazuur, zou overmatig gebruik schade kunnen veroorzaken (20, 21). Om dit middel te gebruiken, plet je een verse aardbei, die je combineert met zuiveringszout, en met dat mengsel poets je je tanden.
- Ananas: Sommigen beweren dat ananas tanden witter kan maken. Uit één studie bleek dat een gel gemaakt met bromelaïne, een enzym dat voorkomt in ananas, tandvlekken kon helpen verwijderen in vergelijking met een controlegroep (22). Er is echter geen bewijs dat het eten van ananas hetzelfde effect heeft.
5. Voorkom tandvlekken voordat ze ontstaan
Hoewel je tanden van nature geel worden naarmate je ouder wordt, kunnen sommige dingen vlekken op je tanden helpen voorkomen:
- Beperk vlekken veroorzakende voedingsmiddelen en dranken: Koffie, rode wijn, frisdrank en donkere bessen zijn berucht vanwege het verkleuren van tanden (2, 3). Dat betekent niet dat je ze helemaal moet vermijden, maar je moet de tijd dat deze stoffen in contact komen met je tanden beperken. Drink, indien mogelijk, dranken waarvan bekend is dat ze vlekken op de tanden maken uit een rietje om direct contact met je tanden te voorkomen. Poets je tanden bovendien ongeveer 60 minuten na het nuttigen van een van deze voedingsmiddelen of dranken om het effect ervan op de kleur van je tanden te beperken. Vermijd bovendien roken en pruimtabak, want beide kunnen tandverkleuringen veroorzaken (23).
- Beperk je suikerinname: Als je wittere tanden wilt, verminder dan je suikerinname. Een suikerrijke voeding bevordert de groei van Streptococcus mutans, het voornaamste type bacterie dat tandplak en ontstoken tandvlees veroorzaakt (24, 25). Als je suikerhoudend voedsel eet, poets dan snel daarna je tanden.
- Zorg voor voldoende calcium in je dieet: Sommige tandverkleuringen worden veroorzaakt doordat het glazuur erodeert en het onderliggende tandbeen, dat geel is, bloot komt te liggen. Daarom zal alles wat je doet om het glazuur van je tanden te versterken helpen om je tanden parelwit te houden. Calciumrijk voedsel, zoals melk, kaas en broccoli, kan je tanden helpen beschermen tegen tanderosie (24).
6. Onderschat de waarde van poetsen en flossen niet.
Hoewel sommige tandverkleuringen natuurlijk met de leeftijd komen, zijn ze grotendeels het gevolg van plakopbouw. Regelmatig poetsen en flossen helpt je tanden wit te houden door de bacteriën in je mond te verminderen en de opbouw van tandplak te voorkomen. Tandpasta verwijdert zachtjes vlekken op je tanden, en flossen verwijdert bacteriën die tot tandplak leiden (25). Regelmatige gebitsreiniging kan er ook voor zorgen dat je tanden schoon en wit blijven.
Andere methoden die niet bewezen zijn
Er zijn een paar andere natuurlijke methoden om tanden te bleken, maar er is geen wetenschappelijk bewijs dat deze veilig of effectief zijn. Enkele van de onbewezen methoden zijn:
- Geactiveerde houtskool: Poetsen met houtskoolpoeder zou gifstoffen uit de mond trekken en vlekken op de tanden verwijderen, maar onderzoek toont aan dat dit waarschijnlijk niet effectief is (26).
- Kaolien klei: Voorstanders van deze methode beweren dat poetsen met deze klei (een witte klei uit China) helpt bij het verwijderen van vlekken op de tanden.
- Fruitschillen: Je tanden zouden witter worden door er sinaasappel-, citroen- of bananenschillen overheen te wrijven.
- Appelciderazijn: Er is geen bewijs dat het gebruik van appelciderazijn als mondspoeling de tanden witter maakt. Integendeel, het verzwakt het glazuur en kan leiden tot meer tandbederf (27).
Voorstanders van deze methoden beweren dat ze de tanden aanzienlijk witter maken, maar er is geen onderzoek gedaan naar de effectiviteit ervan. Dit betekent ook dat ze niet zijn getest op bijwerkingen bij gebruik op de tanden.
Veelgestelde vragen
Wat is de beste manier om je tanden te bleken?
De beste manier om je tanden te bleken hangt af van verschillende factoren, waaronder je persoonlijke voorkeuren, doelen en budget. Veel van de bovengenoemde methoden kunnen effectief zijn voor het bleken van je tanden, waaronder oil pulling, het gebruik van zuiveringszout of waterstofperoxide, een gezond dieet en het beperken van de consumptie van voedingsmiddelen of dranken die vlekken op de tanden maken.
Hoe kan ik mijn tanden snel witter maken?
Er zijn veel tandbleekmiddelen verkrijgbaar die kunnen helpen je tanden snel witter te maken. Deze bevatten meestal peroxide en kunnen thuis worden gebruikt of door je tandarts worden aangebracht (28).
Is er een vervanging voor tandenpoetsen?
Hoewel praktijken als flossen en oil pulling een goede aanvulling kunnen zijn op je mondhygiëneroutine, is tandenpoetsen ook belangrijk. De aanbeveling van de American Dental Association (ADA), en ook van tandartsen in Nederland, is om twee keer per dag twee minuten te poetsen met een tandenborstel met zachte haren (29).
Wat zijn enkele veelgemaakte fouten bij het tandenpoetsen?
Volgens de ADA zijn enkele van de meest gemaakte fouten bij het tandenpoetsen: te hard poetsen, niet lang genoeg poetsen, direct na het eten poetsen en de tandenborstel te lang bewaren zonder deze te vervangen (30).
Om te onthouden
Er zijn verschillende natuurlijke methoden om je tanden witter te maken. De meeste van deze middelen werken door voorzichtig vlekken op het oppervlak van je tanden te verwijderen. De meeste tandartsen bieden echter bleekbehandelingen aan die veel sterker zijn dan deze natuurlijke middelen. Hierbij worden de tanden gebleekt, wat effectiever kan zijn bij ernstige tandverkleuringen. Overmatig gebruik van een bleekmiddel kan je tanden beschadigen. Overleg altijd met je tandarts over je mogelijkheden en welke optie voor jou het beste is (met toestemming vertaald).
